اثر تنش شوری بر جوانه زنی، رشد و غلظت اسید گلیسریزیک شیرین بیان (Glycyrrhiza glabra L.)

ریشه شیرین بیان شامل مقدار زیادی از اسیدگلیسریزیک است که کاربردهای متنوعی در صنایع غذایی، صنعتی، آرایشی و دارویی دارد. با توجه به گسترش شوری در مناطق خشک و نیمه خشک، جهت بررسی سطوح تحمل به شوری گیاه شیرین بیان در مراحل جوانه زنی و رویشی همچنین اثر تنش شوری بر میزان اسیدگلیسریزیک، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با حداقل سه تکرار انجام شد. تنش شوری در 4 سطح 0، 100، 200 و 300 میلی مولار کلرید سدیم اعمال شد. نتایج در مرحله جوانه زنی نشان داد تنش شوری در غلظت 100 میلی مولار کلرید سدیم موجب کاهش درصد و سرعت جوانه زنی و طول ریشه چه و ساقه چه نسبت به تیمار شاهد شد و در غلظت های 200 و 300 میلی مولار کلرید سدیم جوانه زنی صورت نگرفت. نتایج مرحله رویشی نشان داد سطوح بالای شوری موجب کاهش نسبت وزن خشک اندام هوایی به ریشه، عملکرد گیاه، محتوای پروتئین و نسبت های پتاسیم به سدیم، کلسیم به سدیم و منیزیم به سدیم در اندام هوایی و ریشه شد، در مقابل غلظت 300 میلی مولار شوری موجب افزایش معنی دار وزن خشک ریشه، محتوای مالون دی آلدهید و فنل کل اندام هوایی نسبت به تیمار شاهد گردید. همچنین غلظت های بالای شوری موجب افزایش میزان اسید گلیسیریزیک ریشه گردید. با توجه به نتایج مراحل جوانه زنی و رویشی گیاه شیرین بیان می توان گفت تحمل به شوری یک پدیده وابسته به نمو می باشد. همچنین کشت گیاه شیرین بیان در خاک های شور می تواند مقدار اسیدگلیسریزیک در ریشه این گیاه را افزایش دهد.