تحلیل ماده 1056 قانون مدنی از منظر فقه و حقوق خانواده

حفظ و پاس داشت نسب، یکی از مقاصد شرع است که ملاک برای قانون گذاری احکامی در اسلام شده است. در درون انسان، نیروی جنسی وجود دارد و برای رفع این نیاز، ازدواج قرار داده شده است. از سوی دیگر، اسلام برای حفظ نهاد خانواده، لواط (همجنس گرایی) را که فطرت سالم و شرع از آن بیزار است و از نظر پزشکی به بیماری های جسمی، روانی و روحی می انجامد، تحریم کرده و برای آن مجازات قرار داده است. از منظر فقه، لواط، پیامدهایی بر مسئله ازدواج دارد که بر این کار شنیع مترتب می شود. یکی از این آثار، حرمت ازدواج لواط کننده با مادر، خواهر و دختر فردی است که با وی این عمل را انجام داده است. در ماده 1056 قانون مدنی، قانون گذار به پیروی از فقه، به ذکر قانون کلی آن که حرمت تزویج با مصادیق یادشده است، بسنده کرده و مشخص نکرده است که آیا عناوینی مانند «پسر» که در قانون آمده است، موضوعیت دارد یا از باب نمونه ذکر شده است؟ آیا این حکم، فقط عناوین سه گانه نسبی (مادر، خواهر و دختر) را در بر می گیرد یا عناوین رضاعی را هم شامل می شود؟ آیا اکراه و اجبار که رافع مسئولیت اند، در این مسئله نیز رافع حرمت تزویج اند؟ مقصود از «عمل شنیع» مذکور در روایات و ماده قانونی چیست؟ این پژوهش، با مراجعه به منابع فقهی و بررسی ادله، در صدد رفع ابهامات یادشده در این ماده قانونی برآمده است. در پایان پژوهش، برای اصلاح ماده 1056 قانون مدنی پیشنهادهایی مطرح شده است.