تاملاتی پیرامون مراتب امر به معروف و نهی از منکر

یکی از محورهای مهم مباحث امر به معروف و نهی از منکر، بحث مراتب امر و نهی است. این مقاله با توجه به وجود پاره ای ابهامات در این بحث کوشیده است با رویکرد اجتهادی و از طریق تحلیل روایات مسئله و با نگاهی به فتاوای فقها گامی در جهت ایضاح بیشتر ابعاد و زوایای آن بردارد. نتایج این بررسی نشان می دهد در شش محور امکان جرح و تعدیل یا ارایه تقریر دقیق تری از مساله وجود دارد. این محورها عبارت اند از: سه گانه بودن مراتب امر به معروف و نهی از منکر، کفایت انکار قلبی در سقوط تکلیف، دلایل ارایه شده برای تقدیم امر و نهی زبانی بر امر و نهی عملی، لزوم رعایت تدرج میان شیوه های امر به معروف و نهی از منکر، قلمداد کردن اجتناب از مجالس گناه به عنوان یکی از شیوه های امر به معروف و نهی از منکر و عمومی دانستن وظیفه امر و نهی عملی یا مشروط دانستن آن به اذن معصوم (علیه السلام).