الگوی کاربری ترکیبی در بافت های فرسوده ناکارآمد منطقه هجده شهر تهران و نقش آن در بازآفرینی پایدار محله ای

توسعه شهری مبتنی بر ترکیب کاربری ها، رویکرد جدیدی برای نظم بخشیدن و استفاده بهینه از فضای کالبدی و همچنین دستیابی به پایداری به ویژه در فرایند بازآفرینی بافت های فرسوده ناکارآمد شهری به شمار می آید. هدف از پژوهش حاضر بررسی همبستگی بین کاربری ترکیبی و شاخص های پایداری در بافت های فرسوده ناکارآمد محلات است. در نوشتار پیش رو پس از ارزیابی میزان کاربری ترکیبی به وسیله مدل های آنتروپی، مقیاس دسترسی و آماره کانونی، با استفاده از تکمیل پرسش نامه و بهره گیری از نرم افزار اس.پی.اس.اس.، میزان پایداری بافت های فرسوده ناکارآمد و همچنین همبستگی میان کاربری ترکیبی و پایداری بافت های هدف پژوهش محاسبه شده است. یافته های پژوهش بیانگر آن است که میزان کاربری ترکیبی در محلات مورد مطالعه از توزیع یکسانی برخوردار نبوده و ازنظر پایداری نیز، تمامی بافت های فرسوده ناکارآمد، در وضعیت پایین تر از حد متوسط پایداری قرار داشته و ناپایدار به شمار می روند؛ همچنین یافته های بخش سوم پژوهش بیانگر آن است که بین میزان ترکیبی بودن کاربری های محلات و شاخص های پایداری (مشارکت، تنوع و غنای بصری) رابطه و همبستگی مثبت وجود دارد و برعکس، با افزایش کاربری ترکیبی، پایداری در شاخص های (همبستگی و تعامل اجتماعی، سرزندگی، دسترسی، سرسبزی، تعلق مکانی، امنیت، حمل و نقل، کیفیت مسکن و کیفیت محیط) کاهش یافته است. نتایج نهایی پژوهش نشان دهنده آن است که میزان ترکیبی بودن کاربری ها می تواند بر سطح پایداری بافت های فرسوده ناکارآمد در محلات تاثیرگذار باشد؛ اما ارتباط درونی شاخص های پایداری با همدیگر، نوع ترکیب و کیفیت کاربری های محدوده بافت فرسوده و بافت های اطراف، می تواند جهت های پایداری بافت های فرسوده ناکارآمد را مشخص کند.