تاثیر گونه های گیاهی چوبی با فرم های مختلف تاج بر برخی ویژگی های کیفی خاک (مطالعه موردی: مراتع هلوپشته، بلده نور، استان مازندران)

خاک مراتع یکی از اجزا محیطی مهم می باشد که دارای رابطه نزدیک با پوشش گیاهی است. بنابراین این پژوهش با هدف بررسی تاثیر تاج سه گونه چوبی شامل ارس Juniperus sabina (همیشه سبز و تاج چسبیده به زمین)، زرشک Berberis integerrima (برگ ریز و تاج باز) و اسپرس خاردار Onobrychis cornuta (برگ ریز و تاج بالشتکی) که در شرایط یکسان محیطی در کنار یکدیگر رشد می کنند، بر برخی ویژگی های خاک (اسیدیته، هدایت الکتریکی، پایداری خاکدانه، تنفس میکروبی، کربن آلی کل و نیتروژن کل) انجام شد. در اواخر خرداد و اوایل مردادماه 1398، همزمان با رشد غالب گیاهان در مراتع البرز میانی، 20 نقطه شامل هر سه گونه، انتخاب و نمونه های خاک از زیر تاج آن ها و بیرون از تاج به عنوان کنترل از عمق 20-0 سانتی متر با مته نمونه برداری برداشت شد (همراه با 20 نمونه کنترل مجموعا 80 نمونه خاک) و سپس ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک در آزمایشگاه اندازه گیری گردید. به منظور بررسی تفاوت یا عدم تفاوت این ویژگی ها در ارتباط با نوع بوته، آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون دانکن انجام شد. بر اساس نتایج بیشترین مقدار کربن آلی کل و نیتروژن کل در خاک زیر تاج ارس (به ترتیب با میانگین 30/3 درصد و 21/0 درصد) مشاهده شد در حالی که کمترین مقدار آن در بیرون از تاج بوته ها، در منطقه کنترل (به ترتیب با میانگین 23/2 درصد و 15/0 درصد) مشاهده گردید. همچنین بیشترین درصد رطوبت خاک در زیر تاج زرشک و ارس به ترتیب با میانگین 91/5 و 78/5 مشاهده شد. تغییرات سایر ویژگی های مورد مطالعه خاک در رابطه با تاج سه گونه چوبی ناچیز و غیرمعنی دار بود. تاثیر متفاوت گونه های مختلف بوته ای بر ماده آلی و نیتروژن خاک، تاکید بر توجه به نوع گونه بوته ای در فعالیت های اصلاح و توسعه مرتع و پروژه های ترسیب کربن دارد.