چارچوب نظریه نخبه گرایی در اندیشه سیاسی شهید مطهری

هدف:

 نظریات نخبه گرایی بر پایه مبانی و اصول فلسفی خاص خود سامان می یابند و متناسب با همان مبانی، کنش های سیاسی ویژه ای را تجویز می کنند. این نظریات می توانند به عنوان الگوی تحلیلی برای توصیف و تبیین وضع موجود یا تجویز برای وضع مطلوب مورد استفاده قرار گیرند. هدف این مقاله، تبیین چارچوب نظریه نخبه گرایی بر مبنای سنت اسلامی در اندیشه سیاسی شهید مطهری است.

روش شناسی پژوهش:

 این مقاله داده های خود را با استفاده از روش مطالعه اسنادی گرداوری نموده و با روش تفسیری اشتراوس، متون مرتبط مورد تحلیل قرار گرفته است.

یافته های پژوهش نشان می دهد که مبانی فلسفه اجتماعی شهید مطهری از قبیل اصالت توامان فرد و جامعه، تکامل اجتماعی جوامع و رابطه فرد و جامعه مبانی اصلی نظریه نخبه گرایی ایشان را سامان می دهد که با تمرکز بر آن ها چارچوب نظریه نخبه گرایی در اندیشه سیاسی شهید مطهری طراحی شده و برخی ثمرات تحلیلی آن از جمله الگو اثرگذاری نخبگان سیاسی در تغییر و تحولات اجتماعی بیان می شود.

در دیدگاه شهید مطهری، نخبگان به عنوان اقلیت اثرگذار اجتماعی و سیاسی، زمانی در ایجاد تغییرات سیاسی موفق ظاهر می شوند که علاوه بر داشتن یک دسته ویژگی های ذاتی و اکتسابی، کنش خود را بر پایه یک بینش و عقبه هوشمندانه سامان دهند. آنان باید علاوه بر شناخت بستر اجتماعی و فرهنگ جامعه خود، نیاز حقیقی جامعه را شناخته و در چارچوب فلسفه تاریخ و مسیر کلی تکامل اجتماعی، جریان ها و جنبش های سیاسی را رهبری و راهبری کنند.