اثر ماساژ بازتابی پا بر کیفیت خواب و شدت خستگی در بیماران مبتلا به انفارکتوس میوکارد حاد: یک کارآزمایی بالینی تصادفی دوسوکور

هدف :

اختلالات خواب و خستگی از مشکلات شایع در بیماران مبتلا به)(Acute Myocardial Infarction, AMI)  می تواند به افزایش بروز انفارکتوس قلبی مجدد و آریتمی ها منجر شود. هدف این مطالعه تعیین اثر ماساژ بازتابی پا بر کیفیت خواب و شدت خستگی در بیماران AMI بود.

در این کارآزمایی بالینی تصادفی دوسوکور 90 بیمار مبتلا به AMI از بخش مراقبت ویژه قلب بیمارستان شهید رجایی کرج از خرداد 94 تا مرداد 1395 که شرایط ورود به مطالعه را داشتند به صورت تخصیص تصادفی در سه گروه آزمون (30=n)، درمان نما (30=n)، و شاهد (30=n) قرار گرفتند. در گروه آزمون ماساژ بازتابی پای چپ و درمان نما پای راست انجام شد، در گروه شاهد اقدامی صورت نمی گرفت. مداخله ماساژ بازتابی پا، سه روز متوالی و هر بار به مدت 20 دقیقه انجام شد. در سه گروه؛ قبل، بلافاصله و 20 دقیقه بعد، شدت خستگی با مقیاس معیاری دیداری VAS (Visual Analogue Scale) و کیفیت خواب با پرسش نامه پیتزبورگ و VAS روز قبل و دو روز متوالی بعد از مداخله ارزیابی شد.

بلافاصله پس از مداخله، نمره شدت خستگی گروه آزمون با شاهد (233/0=P) و درمان نما (903/0=P)، هم چنین گروه شاهد با درمان نما (00/1=P) تفاوت معنی داری نداشت. بیست دقیقه پس از مداخله نمره شدت خستگی گروه آزمون به طور معنی داری از گروه شاهد کم تر بود (003/0=P)، اما با گروه درمان نما (355/0=P) تفاوت معنی دار نداشت. هم چنین نمره شدت خستگی گروه شاهد با درمان نما تفاوت معنی داری نداشت (218/0=P). کیفیت خواب با VAS و پیتزبورگ در روز اول و دوم پس از مداخله، در گروه آزمون با شاهد و درمان نما و گروه شاهد با درمان نما تفاوت معنی داری نداشت (05/0>p).

یافته ها نشان داد ماساژ بازتابی پا بیست دقیقه بعد از مداخله منجر کاهش معنی دار شدت خستگی در بیماران AMI منجر می شود. لذا پرستاران می توانند از این روش آسان، غیردارویی، غیرتهاجمی و کم هزینه جهت بهبود شدت خستگی استفاده کنند.