بررسی و نقد شیوه تدبر «سوره - واژه محور» قرآن کریم

تدبر دستوری همگانی است که انجام آن در قرآن برای عموم میسر دانسته شده است؛ صاحب نظران علوم قرآنی در پی ساده‎ترین راه برای آموزش تدبر در قرآن به عموم مردم روش هایی را به دست داده اند. ازجمله روش های ارایه شده، شیوه سوره-واژه ‎محور است. شیوه ای که برای تدبر در قرآن، تکیه محض بر واژه و یا بر یک سوره خاص نداشته؛ بلکه به صورت تلفیقی به کلمات و سوره ها می‎پردازد. این مقاله به شیوه کتابخانه ای و با روش توصیفی- تحلیلی به نقد شیوه تدبر سوره - واژه محور قرآن کریم و کارکردهای پرداخته است. در شیوه سوره - واژه محور، تدبر احاطه بر غرض نزول کلمات، آیات و سور معنا شده که شرط تحقق آن طهارت بوده و نخستین گام در آن، تفکر است. تدبر در این شیوه، از سطوح مختلفی برخوردار می باشد که با رسم نمودارهایی همراه است. این شیوه ضمن بهره مندی از امتیازات، مورد نقد مبنایی و روشی است؛ تدبر، احاطه و دستیابی به کنه مطلب نیست بلکه دقت و تاملی عمیق است که همراه با توجه قلبی باشد. ثانیا تفکر، سطحی متفاوت از تدبر بوده و نباید مرحله ای از آن دانست. ثالثا هدف تدبر، عمومی کردن فهم قرآن است لذا تعیین سطوح مختلف در استفاده از این شیوه و رسم نمودارهای پیچیده که نیازمند کسب مهارت های فراوانی است برای عموم میسر نبوده و به تفسیر نزدیک تر است. رابعا آنچه در شیوه مورد بحث به تدبر کلمه ای یاد می شود، نوآوری خاصی نشده است جز اینکه نمودارهای پیچیده به آن اضافه شده که فرد را دچار سرگردانی می‎‎‎کند.