زنی که بهرام چوبین او را دید که بود؟

در یک داستان عجیب و افسانه ای در بخش اصطلاحا تاریخی شاهنامه (دوره پادشاهی هرمزد ساسانی) بهرام چوبین با زنی تاجدار در کاخی دیدار می کند و پس از این ملاقات هم خون می گرید، هم سر بر آسمان می فرازد و هم منش و گفتارش دگرگون می شود و ادعای شاهی می کند. درباره کیستی این بانوی رازناک از متن خود روایت شاهنامه تا نوشته های معاصران، هشت تفسیر و دیدگاه مختلف عرضه شده است: 1. زن جادوگر  2. بخت بهرام  3. پری  4. سروش  5. نفس فریبکار  6. دینا  7. دیو یا ماده دیو  8. فر.  افزون بر تصریح شاهنامه به «بخت» بودن این زن و معرفی او به عنوان «پری» در دو متن کهن و معتبر (تاریخ نامه طبری و نهایه الارب)، اسلوب و ویژگی های داستان نیز با روایات بن مایه «پری و پهلوان» مطابقت بیشتری دارد و احتمالا این زن، بخت بهرام چوبینه بوده که در اصل در پیکر پری بر او پدید آمده و پهلوان را هم دلباخته و شیدای زیبایی خود کرده و هم با نشان دادن اقبالش، به عصیان علیه شاه ساسانی و نشستن بر جای او برانگیخته است. در    دگردیسی های روایات ملی ایران، این پری با فرو نهادن بخشی از وجه اساطیری خود در گزارش شاهنامه به بانویی خوب روی اما مبهم تبدیل شده است.