بررسی رابطه بین الگوهای پیوند از دور نیمکره شمالی با خشک سالی های شمال غرب ایران

خشک سالی از پدیده های اقلیمی است که در هر منطقه ای احتمال رخداد آن وجود دارد و منجر به زیان های اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی می شود. با توجه به اهمیت الگوهای پیوند از دور و تاثیر آن ها بر آب و هوا، از این رو پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتباط بین الگوهای پیوند از دور و خشک سالی در شمال غرب ایران صورت گرفته است. در این راستا از آمار بارش 17 ایستگاه سینوپتیک واقع در استان های آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل و زنجان طی دوره آماری 1988 تا سال 2018 و آمار 16 الگوی پیوند از دور نیمکره شمالی طی همان دوره استفاده شد. ابتدا با استفاده از شاخص(SPI) خشک سالی منطقه مورد مطالعه در مقیاس سالانه، با زمان تاخیر یک ماهه و با زمان تاخیر دوماهه بررسی شد. سپس با استفاده از روش همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی ارتباط بین خشک سالی و الگوهای پیوند از دور بررسی شد. نتایج حاصل شده بیانگر آن است که در مقیاس ماهانه الگوی PNA، در زمان تاخیر یک ماهه الگوی TNA و در زمان تاخیر دوماهه الگوی NAO بیش از سایر الگوها با ایستگاه های مورد مطالعه همبستگی نشان داده است. از نظر مکانی نیز ایستگاه های مراغه و جلفا بیش از سایر ایستگاه با الگوهای پیوند از دور همبستگی نشان داده اند. بررسی ضرایب همبستگی فصلی نیز نشان داد که در فصل زمستان الگوهای HCNA و SNA؛ در فصل بهار الگوهای NAM، NPI و PN؛در فصل تابستان الگوی SNAO و در فصل پاییز الگوی POL/PEP بیش از سایر الگوها با خشک سالی ایستگاه های مورد مطالعه همبستگی داشته اند.