تاثیر نوع دانه ی گرده بر برخی ویژگی های کمی و کیفی میوه ی سه رقم ماده ی کیوی

کیوی (Actinidia deliciosa) درختی دوپایه است، بنابراین، برای تولید میوه به دگر گرده افشانی نیاز دارد. کیوی به دلیل مقاومت به سرمای حدود 18 درجه ی سانتی گراد زیر صفر، جایگزین مناسبی برای باغ های مرکبات شمال کشور در مناطق دارای خطر سرمازدگی محسوب می شود. این پژوهش به منظور بررسی اثر هر کدام از پایه های گرده دهنده بر ویژگی های کمی و کیفی محصول ارقام گرده گیرنده و تعیین بهترین تلاقی برای هر کدام از ارقام ماده انجام شد.

این مطالعه به صورت آزمایش فاکتوریل دو عاملی؛ ارقام ماده در سه سطح (هایوارد، برونو و مانتی) و ارقام نر در دو سطح (توموری و ماتوآ) بر پایه ی طرح کاملا تصادفی با 6 تیمار، 4 تکرار، 24 واحد آزمایشی و در هر واحد آزمایشی 10 گل انجام شد. تلاقی های مختلف بین ارقام نر و ماده انجام گرفت. پس از برداشت میوه ها، اثر تیمارها روی صفات وزن تر میوه، طول میوه، قطر میوه، اسیدیته ی میوه، میزان مواد جام محلول در میوه و میزان قند فروکتوز میوه اندازه-گیری شد.

نتایج نشان داد که نوع رقم ماده به تنهایی بر وزن، طول و قطر میوه، اسیدیته ی میوه، میزان مواد جامد محلول و قند میوه در سطح یک درصد اثر معنی دار داشت. نوع رقم نر در وزن میوه، طول میوه، اسیدیته و مواد جامد محلول در سطح یک درصد و در قند میوه در سطح 5 درصد معنی دار شد ولی روی قطر میوه اثر معنی داری نشان نداد. همچنین اثر متقابل ارقام نر و ماده روی وزن و طول میوه و مواد جامد محلول در سطح یک درصد و روی قطر میوه در سطح 5 درصد معنی دار شد، اما روی اسیدیته و قند میوه اثری نداشت. بیشترین وزن میوه (24/85 گرم)، طول میوه (82/70 میلی متر) و مواد جامد محلول (50/13 درجه ی بریکس) از تلاقی رقم های برونو و ماتوآ به دست آمد. همچنین، بیشترین قطر میوه (43/46 میلی متر) در تلاقی ارقام هایوارد و ماتوآ و بیشترین قند فروکتوز میوه (08/6 گرم بر لیتر) در تلاقی ارقام مانتی و توموری مشاهده شد. پایین ترین اسیدیته ی میوه (53/3) در تلاقی ارقام مانتی و ماتوآ به دست آمد.

گرده افشانی مصنوعی روش مناسبی برای غلبه بر انواع مشکلات ناشی از گرده افشانی و باروری است و کیفیت و بازارپسندی کیوی را افزایش می دهد. انجام گرده افشانی در زمان مناسب و روش صحیح و انتخاب درست گرده دهنده و گرده-گیرنده باعث بهبود اکثر صفات کمی و کیفی میوه ی کیوی می شود. افزایش در اندازه ی میوه به منظور افزایش بازارپسندی و افزایش در قند میوه برای ارتقای طعم و مزه ی میوه حایز اهمیت است و تمرکز اصلی مطالعات این چنینی باید روی این موضوعات باشد.