اصول توسعه مبتنی بر حمل ونقل عمومی در مناطق شهری (مطالعه موردی: منطقه 3 شهر قزوین)

رشد جمعیت شهری در کشورهای در حال توسعه مشکلاتی مانند آلودگی زیست‏ محیطی و بهداشتی، تردد زیاد اتومبیل‏های شخصی، و عدم سرزندگی شهرها را به ‏وجود آورده است. جنبش‏هایی مانند نوشهرگرایی در اواخر قرن بیستم در جهت رفع این مشکلات و افزایش پایداری شهرها ایجاد شدند. «توسعه مبتنی بر حمل ‏و نقل عمومی» (یکی از مشتقات جنبش نوشهرگرایی) رویکردی است که با تاکید بر افزایش سیستم حمل‏ ونقل عمومی و مناسب ‏سازی محلات برای پیاده‏روی سعی در کاهش استفاده از خودروی شخصی دارد. از این الگو در دهه ‏های اخیر با هدف افزایش کیفیت توسعه ‏های جدید و بهبود وضع موجود استفاده شده است. قزوین پس از انقلاب رشد چشم‏گیری داشته و ازآنجا که رشد کالبدی شهر با گسترش زیرساخت‏های حمل‏ونقل عمومی مطابقت نداشته موجب بروز مشکلات مختلفی شده است. این پژوهش با هدف بررسی معیارهای توسعه حمل‏ و نقل در منطقه3 قزوین انجام شده است. برای دست‏یابی به هدف، نخست نظریات در زمینه توسعه حمل ‏و نقل مطالعه و معیارهای بررسی این توسعه تدوین شد و در قالب پرسش‏نامه در محدوده مورد بررسی قرار گرفت. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی است و در زمره پژوهش‏های کمی و کیفی قرار می‏گیرد. در این پژوهش از روش تحلیل کیفی (تحلیل محتوا) و تحلیل کمی (آمار توصیفی و استنباطی) استفاده شده است. نتایج نشان می‏دهد منطقه3 قزوین از نظر معیارهای توسعه حمل ‏و نقل وضعیت متوسطی دارد. معیارهایی مانند دسترسی و پیاده ‏مداری وضعیت متوسطی داشته و بایستی در جهت ارتقای وضعیت آن‏ها در منطقه برنامه‏ ریزی شود. در انتها راهبردهایی برای بهبود منطقه از نظر توسعه مبتنی بر حمل ‏و نقل عمومی ارایه شده است.