بررسی فعالیت آکاریسیدالی عصاره ی کلشی سوم آتومناله (زعفران مرغزار) علیه کنه ی جنس هیالوما در شرایط برون تنی

جنس هیالوما مسیول انتقال بیماری های تک یاخته ای، باکتریایی، ریکتزیایی، ویروسی و ایجاد خسارت اقتصادی به صنعت پرورش دام می باشد. اخیرا تلاش های زیادی جهت ارزیابی و استفاده از داروهای گیاهی برای کنترل کنه انجام شده است. هدف از این مطالعه ارزیابی فعالیت آکاریسیدالی عصاره های آبی و اتانولی برگ و ریشه ی گیاه کلشی سوم آتومناله علیه گونه ی هیالوما در شرایط برون تنی می باشد. فعالیت آکاریسیدال عصاره ی آبی گیاه کلشی سوم (CLA) ، اتانولی برگ (CLE) ، آبی ریشه (CRA) و اتانولی ریشه (CRE) در غلظت های 50 ، 100 و 150 میلی گرم بر میلی لیتر پس از طی زمان های 25/0 ، 5/0 ، 75/0 و 1 ساعت مورد بررسی قرار گرفت و از آب مقطر و سایپرمترین به عنوان کنترل استفاده شد. این آزمایش ها در سه تکرار انجام شد و آزمایشات به روش اسپری انجام شد. داده ها با استفاده از نرم افزار GraphPad Prism 5 تحلیل شدند. ترکیب شیمیایی عصاره ی گیاه کلشی سوم با استفاده از کروماتوگرافی گازی-طیف سنجی جرمی (GC -MS) مورد بررسی قرار گرفت. مهمترین ماده تشکیل دهنده شیمیایی به عنوان اسید کربامودیتیوییک (04/30٪) شناخته شد. نتایج نشان داد که عصاره های CLA ، CLE ، CRA و CRE اثر ضد کنه ای دارند، اما CLE (اتانولیک برگ کلشی سوم) دارای اثرات آکاریسیدال قوی تری بود. عصاره اتانولی برگ کلشی سین (CLE) در غلظت 50 ، 100 و 150 میلی گرم در میلی لیتر پس از 1 ساعت زمان مواجهه، میزان مرگ و میر 100٪ را نشان داد. از بین عصاره ها اثربخشی عصاره ی آبی ریشه (CRA) علیه گونه Hyalomma خیلی کم بود. غلظت کشنده متوسط (LC50) در غلظت 100 میلی گرم در میلی لیتر مشاهده شد. نتایج نشان داد که برگ های کلشی سوم حاوی ترکیبات ضدکنه ای قوی هستند که ممکن است ترکیبات جدید ضدکنه ای را برای کنترل موثر گونه Hyalomma فراهم کند. با این حال، مطالعات بیشتری برای ارزیابی اثر کلشی سوم آتومناله در شرایط درون تنی مورد نیاز است.