چالش های توسعه حرفه ای اعضای هیات علمی دانشگاه علامه طباطبائی در تدریس برخط

پیشینه و اهداف:

 توسعه حرفه ای اعضای هیات علمی دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی کلید ارتقای کیفیت آموزش عالی است. اگر اعضای هیات علمی از سطح رشد و توسعه حرفه ای مطلوبی برخوردار باشند؛ آن گاه می توان انتظار داشت که از سایر منابع دانشگاه به خوبی استفاده شود و ارتقای مستمر کیفیت در فعالیت ها و ماموریت های مختلف دانشگاه رخ دهد. در طول چند سال گذشته، آموزش های برخط به طور فزاینده ای در آموزش عالی مورد توجه قرار گرفته است. جنبه های متعددی از آموزش های دانشگاهی از قبیل آموزش کارکنان، برنامه درسی و توسعه حرفه ای تحت تاثیر فرایندهای یادگیری برخط قرار گرفته است. در این شرایط بیشتر دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی به سمت ارایه دوره های برخط پیش رفته اند. با توسعه آموزش های برخط، نیاز اعضای هیات علمی برای تدوین و تدریس دوره های برخط افزایش می یابد. بنابراین ضروری است که راه های بهبود توسعه حرفه ای اعضای هیات علمی را که به صورت برخط  به تدریس می پردازند؛ شناسایی کرد و مورد استفاده قرار داد. تهیه و تدوین و ارایه دوره های برخط برای اساتید دانشگاهی می تواند با مدل های سنتی آموزش های چهره به چهره بسیار متفاوت باشد. اساتید دانشگاهی نیازمند تغییر در نحوه ارایه محتوا از طریق برنامه درسی و نوع تکالیف دانشجویان می باشند. برای ارایه اثربخش دوره های برخط، توانمندسازی و توسعه حرفه ای اساتیدی که در این دوره ها تدریس می کنند، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. ارایه و اجرای برنامه های مستمر توسعه حرفه ای اعضای هیات علمی کمک شایانی به ارتقای کیفیت آموزش های برخط می کند. این پژوهش با هدف بررسی نیازها و چالش های توسعه حرفه ای اعضای هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی در تدریس برخط و ارتباط ویژگی های جمعیت شناختی اساتید با نیازها و چالش هایشان در تدریس برخط انجام شد.

این پژوهش به روش کمی و به شیوه توصیفی- تحلیلی اجرا شد. جامعه پژوهش عبارت بودند از اعضای هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی که تعداد 113 نفر از 10 دانشکده مختلف به عنوان نمونه، به شکل در دسترس انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسش نامه محقق ساخته استفاده گردید که روایی آن با نظر متخصصان و پایایی آن به وسیله آلفای کرونباخ 849/0 تعیین شد.

نتایج این پژوهش نشان داد که بین سن، رتبه دانشگاهی و سال های تجربه تدریس اعضای هیات علمی از یک سو و نیازها و چالش هایشان در زمینه تدریس برخط تفاوت معناداری وجود دارد و بین جنسیت، دانشکده، سال های تجربه تدریس برخط اعضای هیات علمی از یک سو و نیازها و چالش هایشان در زمینه تدریس برخط از سوی دیگر ارتباط معناداری مشاهده نشد. این چالش ها تحت سه مولفه کلی استفاده از فناوری، نگرش به تدریس برخط و پشتیبانی مدیریتی دسته بندی شدند.

 در خصوص نیازها و چالش های توسعه حرفه ای اعضای هیات علمی در تدریس برخط با بررسی پیشینه موضوع و مدل انطباق مبتنی بر علاقه، نیازها و چالش های اعضای هیات علمی در رابطه با تدریس برخط را می توان تعیین کرد. برای اطمینان از اجرای موفقیت آمیز تدریس برخط، می بایست چالش های توسعه حرفه ای اساتید که در این محیط تدریس می کنند، در نظر گرفته و بررسی شوند. براساس یافته های پژوهش، از دیدگاه اعضای هیات علمی استفاده از فناوری، نگرش به تدریس برخط و پشتیبانی مدیریتی به ترتیب در تعیین نیازها و چالش های اعضای هیات علمی در تدریس برخط دارای اولویت هستند.