بررسی و شناسایی مدل هوشمند یادگیری همراه تعاملی جهت ارتقاء ایمنی در راه آهن

حمل نقل ریلی با توجه به مزایای ویژه و سازگاری با محیط زیست، از زیرساخت های مهم توسعه کشور محسوب می شود. در بندهای 24 و 25 امور اقتصادی سیاست های کلی برنامه ی ششم توسعه بر اولویت صنعت حمل ونقل ریلی تاکید شده و در بندهای 34 و 38 امور فناوری اطلاعات و ارتباطاتاین برنامه به توسعه زیرساخت ارتباطی و هوشمند سازی سامانه ها اشاره دارد. نقش آموزش در راستای تحقق این برنامه ها بسیار پراهمیت است و بررسی، طراحی مدل و پیاده سازی سامانه هوشمند یادگیری همچون اهرمی به توسعه یادگیری در حمل ونقل ریلی شتاب خواهد داد. رسیدن به اهداف سازمان بستگی به توانایی کارکنان در انجام وظایف محوله و انطباق با محیط متغیر دارد. اجرای آموزش و بهسازی نیروی انسانی سبب می شود تا افراد بتوانند متناسب با تغییرات سازمانی و محیط به طور موثر فعالیتشان را ادامه داده و بر کارایی خود بیفزایند. سامانه یادگیری همراه تعاملی به عنوان ابزاری برای تحقق نظریه هیتاگوژی قابل طرح و بررسی است. این رویکرد به عنوان زنجیره ای از آندراگوژی مطرح است و نگاه فرآیندی دارد. با توجه به اهمیت ارتقاء ایمنی در بهره برداری راه آهن، تجهیزات متعددی در حوزه های تاسیسات زیربنایی، ناوگان و سیر و حرکت این وظیفه را بر عهده دارند. مسئله ای که راه آهن با آن روبرو است، ضعف در بهره برداری مطمین از این تجهیزات و نگهداری و تعمیرات (نت) نامطلوب ناشی از عدم آموزش اثربخش است که می توان به عنوان یکی از عوامل ایجاد سانحه از آن نام برد.

جامعه آماری این پژوهش لوکوموتیورانان شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران به تعداد 3000 نفر بودند که از میان آنان 280 نفر به روش خوشه ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. ضمن بررسی و مطالعه مدل ها و رویکردهای یادگیری، از طریق به کارگیری ابزارهای آماری، مدلی هوشمند برای حرکت از آموزش به سمت یادگیری همراه، مشارکتی، همه جا حاضر و زمینه آگاه، متناسب با راه آهن کشور و زیرساخت های موجود به وسیله نرم افزار Smart PLS طراحی و پیاده سازی شد. تاثیر استقرار این سامانه بر ایمنی و مولفه کاهش خطرات بالفعل محیط کار، مورد بررسی قرار گرفت.

نتایج پژوهش نشان داد استقرار سامانه هوشمند یادگیری همراه تعاملی از طریق اثرگذاری بر قابلیت اطمینان، قابلیت دسترسی و عملکرد شخصی لوکوموتیوران، بر ایمنی تاثیر گذار است.

سامانه یادگیری همراه تعاملی هوشمند به عنوان یک ابزار بالقوه در امر آموزش و توانمندسازی کارکنان قابل طرح و بررسی است. نقش آموزش در راستای تحقق این برنامه ها بسیار پر اهمیت است و بررسی، طراحی مدل و پیاده سازی این سامانه همچون اهرمی به توسعه یادگیری حمل ونقل ریلی شتاب خواهد داد. امروزه مسایلی از قبیل قابلیت اطمینان، قابلیت نگهداری و در دسترس بودن به عنوان یکی از مهم ترین اصول مدیریت زیرساخت ها مورد توجه است و هدف اصلی آن ارایه خدمات در زمان مطلوب و با کیفیت مناسب با رویکردی رقابتی است؛ به طوری که یک سازمان تنها در صورتی می تواند خود را با شرایط گسترده بازار خدمات سازگار کند که از یک ساختار در دسترس و قابل اعتماد برخوردار باشد. در این راستا ایمنی به عنوان یک مزیت رقابتی صنعت حمل و نقل ریلی مطرح  و به دنبال کاهش خطرات بالفعل محیط کار است. به طور کلی نتایج پژوهش نشان داد که استقرار سامانه هوشمند یادگیری همراه تعاملی از طریق اثرگذاری بر قابلیت اطمینان، قابلیت دسترسی و عملکرد شخصی لوکوموتیوران، بر ارتقاء ایمنی تاثیر گذار است.