مطالعه کاریوتایپی توده های سیر (Allium sativum) شمال ایران

ویژگی های کاریوتایپی توده های محلی سیر شمال ایران (سیر سفید گرگان، صورتی ساری و ارغوانی رشت) در سال 1397 در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان مورد بررسی قرار گرفت. برای انجام آزمایش مریستم انتهایی نوک ریشه با 002/0 مول 8-هیدروکسی کینولین به مدت چهار ساعت در دمای چهار درجه سانتی گراد تیمار شد و با استفاده از اورسیین دو درصد رنگ آمیزی گردید. سلول ها در مرحله متافاز میتوز عکس برداری و شاخص های کروموزومی محاسبه شدند. تعداد کروموزوم پایه هشتx=8  (2n=2x=16)و دیپلویید مورد تایید قرار گرفت. بزرگترین طول کروموزوم (51/169 میکرومتر) متعلق به توده گرگان و کوچک ترین طول کروموزوم در توده رشت (57/136 میکرومتر) ثبت گردیدند. آنالیز کاریوتایپ متافاز نشان داد که سانترومرها به طور عمده در وسط (متاسنتریک) یا نزدیک وسط (ساب متاسنتریک) کروموزوم قرار دارند. کروموزوم ها در جهت کاهش طول بازوی کوتاه مرتب شدند و فرمول کاریوتایپ12m+4sm  برای تمام توده ها به دست آمد. کروموزوم های 13 تا 16 برای دو توده گرگان و رشت ساب متاسنتریک بود. کروموزوم های ساب متاسنتریک روی کروموزوم های شماره 11-12 و 15-16 برای توده ساری مشاهده شد. با توجه شاخص های عدم تقارن از نظر تیپ کروموزوم، درصد شکل کلی و قرارگیری در کلاس  2Bطبقه بندی استبینز، سه توده مورد بررسی از نظر تکاملی در یک سطح قرار می گیرند. داده های کاریوتایپی، منبع جامع از اطلاعات سیتوژنتیکی فراهم می کند که در برنامه های اصلاحی برای درک بهتر طبقه بندی، تکامل و شکل گیری در جنس آلیوم استفاده می شود.