بررسی بیان ژن های P5CS و PDH و میزان پرولین در لاین های دابل هاپلوئید کلزا (Brassica napus) تحت تنش شوری

شوری یکی از مهمترین تنش های غیرزیستی است که باعث کاهش عملکرد اکثر گیاهان در سراسر جهان می شود. گیاهان در پاسخ به تنش های محیطی از مکانیسم های مختلفی از جمله تغییر در بیان ژن هایشان و افزایش اسمولیت های سازگار مانند پرولین استفاده می کنند. در این مطالعه به منظور بررسی تاثیر تنش تنش شوری بر بیان ژن های P5CS و PDH و میزان پرولین در گیاه کلزا، آزمایشی بصورت فاکتوریل با سه تکرار در آزمایشگاه دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان انجام شد. فاکتور اول شامل سه لاین دابل هاپلویید (متحمل، نیمه متحمل و حساس) و فاکتور دوم دو زمان نمونه برداری بود. بعد از اینکه گیاهچه ها به مرحله 4 برگی رسیدند تحت تاثیر شوری 150 میلی مولار NaCl قرار گرفتند و در زمان های 6 و 24 ساعت بعد از اعمال تنش نمونه برداری صورت گرفت. نتایج بیان ژن  P5CS حاکی از بیان بیشتر این ژن در لاین حساس در 6 ساعت بعد از تنش بود ولی در زمان 24 ساعت بعد از تنش میزان بیان این ژن در لاین حساس کاهش یافت ولی بیان این ژن در لاین متحمل به شدت افزایش پیدا کرد. مقایسه میانگین نسبی بیان ژن PDH نشان داد که لاین حساس در هر دو زمان 6 و 24 ساعت بعد از تنش افزایش بیان داشت در حالیکه در لاین نیمه متحمل کاهش بیان مشاهده گردید. میزان پرولین در لاین متحمل بیشتر از دو لاین دیگر بود ولی بین لاین های نیمه متحمل و حساس از لحاظ میزان پرولین تفاوت معنی داری مشاهده نگردید. بطور کلی نتایج این تحقیق بیانگر این است که بیان ژن های PDH وP5CR  به میزان تحمل گیاه و زمان تنش بستگی دارد. از آنجاییکه در لاین متحمل افزایش نسبتا بیشتر در بیان ژن P5CS و مهار بیشتر فعالیت PDH نسبت به لاین حساس مشاهده گردید باعث تجمع بالاتر پرولین در رقم متحمل نسبت به حساس شد بنابراین شاید بتوان از پرولین به عنوان یک اسمولیت شاخص در شناسایی میزان تحمل به تنش شوری در کلزا استفاده نمود.