قیاس بصری و جایگاه آن در آموزش خلاق طراحی معماری

دانشجویان معماری و حتی معماران حرفه ای اغلب تصاویر مرجع را از کتاب ها، روزنامه ها و دیگر مجموعه های تصویردار و در کل آنچه که در طول عمرشان دیده اند، برداشت می کنند تا با بهره گیری از آنها به شکل ها و صورت های جدیدی دست یافته، آنها را به هدف معینی نزدیک کنند و نهایتا در طراحی شان به کار برند. طبق گفته بسیاری از طراحان و اندیشمندان، آنچه معماران در تخیلات خود دارند، زاییده تصاویری است که دیده اند. پس ناگفته پیداست که فاکتورهای بصری در فرایند طراحی، نقش به سزایی دارند. در همین راستا، از جمله مسایلی که جای آن در حوزه آموزش معماری خالی است، بحث تخیل و جایگاه آن در حوزه طراحی معماری است. بسیاری از معماران معتقدند که تخیل بخش لاینفک هنر است. از طرفی معماری رشته ای چندبعدی و فراگیر است. معماری هم هنر است، هم حرفه ، و هم حالتی ذهنی دارد. بنابراین معمار خلاق هم از تخیل برخوردار است و هم در بسیاری از جنبه ها خلاقیت دارد که برخی از آنها کاملا هنری و فکری اند، و برخی دیگر عملی می باشند. از دید رایت، آلتو و لوکوربوزیه، خلق و خلاقیت و تجسم نه تنها «مقدس» و پوشیده در هاله ای مذهبی اند، بلکه باعث تقابل و رویارویی مدام عوامل خلاقیت و جامعه اند. در این مقاله نیز ما نمونه هایی را از چگونگی استفاده معماران از منابع تصویری و قیاس بصری میان اشکال و فرم ها ارایه می دهیم و شیوه های خود را جهت پیدا کردن ترسیم های مشابه تشریح می کنیم و نشان می دهیم طرح های گرافیکی که موجب یادآوری می شوند و بر پایه اسکیس ها به وجود آمده اند، می توانند به طراحان (به خصوص در سیستم دانشگاهی) جهت پیدا کردن منابع جالب توجه از زمینه های مختلف، کمک شایسته ای کنند. گفته می شود هر چه دامنه این اطلاعات بصری جامع تر باشد، موجب افزایش خلاقیت طرح نیز می شود. در همین راستا این مقاله به تشریح “قیاس بصری” میان انواع ترسیم ها و تصاویر می پردازد و بیان می کند که چگونه می توان از اسکیس ها و طرح واره ها به عنوان یک منبع استفاده کرد و مراجع بصری را برای طراحی خلاق در فرایند آموزش طراحی معماری بازیابی نمود.