نقش عوامل فردی، خانوادگی و اجتماعی در بزه دیدگی در فضای مجازی

آسیب های اجتماعی در هر جامعه ای یکی از عمده ترین عوامل تهدیدکننده نظام اجتماعی تلقی شده و از عوامل کندشدن روند توسعه و در مواردی عامل بازدارنده آن محسوب می شود؛ بنابراین موفقیت در مقابله با آسیب های اجتماعی معرف موفقیت در توسعه و بهبود حیات اجتماعی جامعه است. یکی از این آسیب ها که خود معلول توسعه جامعه وگسترش فن آوری اطلاعات و ارتباطات بوده، بزه دیدگی در فضای مجازی است. لذا پژوهش حاضر با هدف شناسایی رابطه عوامل فردی، خانوادگی و اجتماعی با بزه دیدگی در فضای مجازی صورت پذیرفت. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دختر دوره متوسطه شهر تهران بود که 326 نفر از آن ها با استفاده از روش نمونه گیری گلوله برفی مجازی به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. شرکت کنندگان در این پژوهش به مقیاس های بزه دیدگی در فضای مجازی (بویلگا و همکاران، 2019)، خودپنداره (گارسیا-گراو و همکاران، 2014)، ارتباط والد-نوجوان (پورسل، 2007) و قربانی شدن توسط همسالان (جوزف و استاکتون، 2018) به صورت برخط پاسخ دادند. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد خودپنداره، ارتباط والد-نوجوان و قربانی شدن توسط همسالان پیش بینی کننده تجربه بزه دیدگی در فضای مجازی در میان دانش آموزان هستند که در این میان ارتباط بی دردسر والد-نوجوان و قربانی شدن کلامی و دستکاری اجتماعی توسط همسالان به عنوان عامل خطر برای افزایش بزه دیدگی در فضای مجازی و خودپنداره اجتماعی و جسمانی و ارتباط باز والد-نوجوان به عنوان عوامل محافظ در برابر بزه دیدگی در فضای مجازی محسوب می شوند. این نتایج، اهمیت توجه به وضعیت حضور دانش آموزان در فضای مجازی و خطرات ناشی از آن و تدبیر و کاربست راهکارهایی برای تقلیل عوامل منفی اثرگذار و مرتبط با بزه دیدگی در فضای مجازی و ایجاد و بهبود عوامل مثبت محافظ را توسط خانواده و نظام آموزش وپرورش مورد تاکید قرار می دهد.