تبیین استراتژی های مدیریت بنیادهای زیستی در ایران نمونه ی موردی: آب

بنیادهای زیستی، دربردارنده‌ی مجموعه‌ای از عناصر و عوامل محیطی است که بنیان علم جغرافیا بر آن استوار است. در این میان، آب به‌عنوان یکی از بنیادهای زیستی و مثابه یک کالای استراتژیک، همواره نقش مهمی در سبد سیاست‌گذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌های کشورها داشته است. در کشورهایی که از نظر جغرافیایی در کمربند بیابانی جهان قرار دارند، آب از اهمیتی استراتژیک در مقیاس محلی تا فراملی برخوردار است. ایران، در شمار کشورهایی است که از منظر واقعیت‌های جغرافیایی با کمبود منابع آب و روند فزاینده‌ی صنعتی‌شدن و شهرگرایی لجام گسیخته رویارو است. با توجه به اهمیت آب و چگونگی مدیریت آن در کشور، پژوهش پیش رو، با روش پیمایشی و تحلیل استراتژیک (SWOT)، به طراحی و تدوین استراتژی‌هایی در راستای مدیریت بهینه‌ی آب در ایران پرداخته است. نمونه‌ی آماری این پژوهش، 50 نفر از اعضای هییت علمی گروه جغرافیا در سه دانشگاه تهران، تربیت مدرس و خوارزمی است. یافته‌های پژوهش، نشان می‌دهد که وضعیت فعلی مدیریت آب در کشور از نظر عوامل درونی و بیرونی دچار ضعف است. از جمله استراتژی‌های مناسب برای مدیریت بهینه‌ی آب در کشور نیز عبارتند از: محلی‌سپاری و مشارکتی‌سازی مدیریت منابع آب در کشور (استراتژی SO)، مداخله‌ی مدیریتی در راستای کاهش و تعدیل آثار مخرب سیاسی‌سازی مسیله‌ی آب (استراتژی ST)، بهبود مدیریت منابع انسانی در وزارت‌خانه‌ها و سازمان‌های متولی آب (استراتژی WO)، توقف مدیریت موازی و مداخله‌گرایانه و یکپارچه‌سازی شبکه‌ی سازمان‌های متولی در مدیریت آب (استراتژی WT).