واکاوی تغییرات شکل هندسه سرزمین در برخی کشورهای اسلامی بین سالهای 2019-2001 (مطالعه موردی : سودان جنوبی و بلندیهای جولان)

موقعیت سرزمینی و شکل هندسه سرزمین در موقعیت ژیواستراتژیک و ژیوپولیتیک کشورها مهم است. از معاهده وستفالی (1648) که حکومتهای سرزمینی شکل گرفته اند، کشورهای مختلفی با هندسه سرزمینی متفاوت ایجاد شده اند. از این رو، هدف اصلی در این پژوهش واکاوی تغییرات هندسه سرزمین در برخی کشورهای اسلامی بعد از 11 سپتامبر 2001 در خاورمیانه و شرق آفریقا می باشد. این مقاله با روش کیفی و ماهیت توصیفی-تحلیلی با رویکردی به نظریه ژیوپولیتیکی، مدل فضایی گسلهای ژیواستراتژیک فعال جهان درصدد پاسخ به این پرسش است که آیا هندسه سرزمین برخی کشورهای اسلامی در خاورمیانه و شرق آفریقا بعد از سال 2001 تغییراتی داشته اند؟ بر مبنای این پرسش، انگاره پژوهش این است که در هندسه سرزمین برخی کشورهای اسلامی در خاورمیانه و شرق آفریقا بعد از سال 2001 تغییراتی اتفاق افتاده است. طرح تقسیم سرزمین کشورهای اسلامی در خاورمیانه، ریشه در قرارداد سایکس- پیکو (1916) دارد که بر مبنای آن، امپراتوری عثمانی میان ابرقدرتهای آن زمان تقسیم شد. بعد از سالها و بعد از حوداث 11 سپتامبر در سال 2001، سناریوهای جدیدی برای کشورهای اسلامی نوشته شد؛ از موضوعات مطرح در این سناریوها، توجه دوباره به تقسیم سرزمینی برخی از کشورهای اسلامی بوده است. شرق آفریقا و خاورمیانه، مناطقی هستند که تغییرات هندسه سرزمینی در آنها رخ داده است و یا در آینده دوباره اتفاق خواهد افتاد. نتایج نشان می دهند که در کشورهای اسلامی در شرق آفریقا، شکل گیری کشور سودان جنوبی را شاهد بوده ایم و در سوریه در خاورمیانه نیز بلندیهای جولان که توسط اسراییل اشغال شده است، اخیرا از سوی دولت آمریکا به عنوان سرزمین این کشور شناسایی گردیده است، هرچند که کشورهای دنیا و سازمان ملل این موضوع (جدایی بلندیهای جولان) را به رسمیت نشاخته اند.