به گزینی مکان های مستعد توسعه مزارع خورشیدی در استان خراسان جنوبی با استفاده از روش Fuzzy-AHP

در سال های اخیر میل رو به گسترشی نسبت به استفاده از انرژی خورشیدی، به عنوان یکی از انرژی های پاک و نوین در میان کشورهای جهان دیده می شود. استان خراسان جنوبی از مناطق کمتر توسعه یافته ایران است که انتقال حامل های انرژی به این استان پر هزینه است. از طرفی توسعه مزراع کشاورزی در استان خراسان جنوبی با توجه به کمبود منابع آبی در اقلیم خشک و کویری با چالش جدی مواجه است. بنابراین توسعه مزارع خورشیدی می تواند جایگزین خوبی برای توسعه مزارع کشاورزی به ویژه محصولات آب بر باشد. هدف این پژوهش شناسایی مکان های بهینه توسعه مزارع خورشیدی در استان خراسان جنوبی است. مراحل مختلف این پژوهش در شش گام انجام شده است. ابتدا به کمک روش دلفی معیارهای تاثیر گذار بر مکان یابی مزارع خورشیدی شناسایی شد. در گام دوم به کمک اساتید و افراد متخصص حوزه محیط زیست معیارها با کدنویسی، رتبه بندی و غربال گری شد. در گام سوم پایگاه داده مکانی معیارهای موثر تشکیل شد. در گام چهارم وزن معیارهای اثرگذار از طریق روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) محاسبه گردید. در گام پنجم لایه های معیارهای موثر طبقه بندی و کدگذاری شد. در گام نهایی نیز، روی هم گذاری فازی لایه های معیار فازی وزن دار شده با عملگر فازی گاما انجام گرفت. نتایج نشان داد، در استان خراسان جنوبی شهرستان های طبس (1/387 کیلومترمربع)، نهبندان (4/120 کیلومترمربع) و سرایان (119 کیلومترمربع) به ترتیب مکان هایی با توانمندی بسیار بالا در توسعه مزارع خورشیدی در استان هستند. همچنین میزان مساحت بهینه به تفکیک شهرستان های استان در سطح متوسط، مطلوب و بسیار مطلوب برای بهره برداری در شرایط متفاوت ارایه گردید. نتایج فعلی این پژوهش و حتی تغییر شرایط موجود با اجرای مجدد رویکرد ارایه شده می تواند تصمیمات مدیران را آگاهانه به سمت توسعه خردمندانه منطقه، استفاده از ظرفیت های محیط زیست و انرژی های نوین سوق دهد.