بررسی اثر دو کلات زیست تخریب پذیر بر کارایی گیاه پالائی وتیور گراس در خاک های آلوده به مس

یکی از روش های پاک سازی خاک های آلوده به عناصر سنگین استفاده از فن آوری گیاه پالایی توسط کشت گیاهان مقاوم می باشد. استفاده از نسل جدید کلات های شیمیایی زیست تخریب پذیر علاوه بر افزایش کارایی گیاه پالایی، از آلودگی محیط زیست نیز جلوگیری می کند. وتیورگراس گزینه مناسبی برای استفاده از نسل جدید کلات کننده ها می باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر سطوح مختلف کلات های زیست تخریب پذیر اتیلن دی آمین دی سوکسینیک اسید (EDDS)  ومتیل گلایسین دی استیک اسید (MGDA)  در چهار سطح (0 و 1 و2 و 4 میلی مول در کیلوگرم خاک) بر افزایش میزان فراهمی مس در سه سطح آلودگی (100 و 200 و 400 میلی گرم بر کیلوگرم خاک به انضمام شاهد) توسط وتیور گراس (Chyrsopogon zizanioides L.) انجام شد. میزان برداشت مس بوته در حضور تیمار 4 میلی مول EDDS در طی مدت 120 روز در سطوح 100، 200 و 400 ppm آلودگی مس به ترتیب 8281، 10125 و 10423 g plant-1 µ بود که نسبت به تیمار شاهد (عدم استفاده از کلات) به ترتیب 51، 84 و 89 درصد افزایش داشت. میزان برداشت مس در تیمار 4 میلی مول کلات MGDA نیز در سطوح آلودگی ذکر شده به ترتیب 5679، 7688 و 8831 g plant-1 µ بود که نسبت به تیمار شاهد (عدم استفاده از کلات) به ترتیب 19، 61 و 85 درصد افزایش داشتند. کاربرد کلات EDDS، سطح مس قابل استخراج با DTPA را افزایش داد. بیشترین مقدار مس قابل جذب در غلظت 4 میلی مول کلات EDDS و MGDA و در سطح مس 400  ppmبه ترتیب 5/27 و 7/16 درصد بیشتر از شاهد (بدون کلات) بود. میانگین فاکتور تجمع زیستی در تیمار 4 میلی مول کلات EDDS و MGDA به ترتیب 51/0 و 37/0 و میانگین فاکتور انتقال 19/0 بود. جمع بندی نتایج حاصل از این بررسی نشان داد گیاه وتیور، توانمندی خاصی در پالایش خاک های آلوده به مس دارد و کلات EDDS با غلظت 4 میلی مول بر کیلوگرم خاک سبب تشدید جذب مس در ریشه وتیور می شود؛ در نتیجه وتیور می تواند به عنوان یک گونه مناسب برای تثبیت گیاهی مس در نظر گرفته شود که نه تنها باعث حفاظت خاک شده بلکه خطر آلودگی مس در زنجیره غذایی را نیز کاهش می دهد و کلات EDDS به عنوان یک ترکیب زیست تخریب پذیر مناسب که بازده گیاه پالایی وتیور در خاک های آلوده به مس را افزایش داده، معرفی می شود.