بررسی عوامل موثر بر قانون گریزی و ارائه راهکارهای پیشگیرانه (مورد مطالعه: شهر گرگان)

حفظ نظم اجتماعی در جامعه مستلزم وجود قانون و حاکمیت قانون است که نشات گرفته و برخواسته از تکالیف اجتماعی و اخلاقی است. بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل موثر بر قانون‌گریزی و ارایه راهکارهای پیشگیرانه در شهر گرگان انجام شده است.

تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی است و به روش پیمایشی – تحلیلی انجام شده. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه محقق‌ساخته استفاده شده است. جامعه آماری این تحقیق، کلیه شهروندان ساکن بالای 15 سال شهرستان گرگان در سال 1399 است که حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران به تعداد 395 نفر محاسبه شده است. ضریب آلفای کرونباخ برای آزمون پایایی در این تحقیق نمره 76/. به دست آمده است.

نتایج این تحقیق نشان داد که از بین عوامل هفت‌گانه قانون‌گریزی برحسب میزان همبستگی به ترتیب اولویت از جمله اعتماد اجتماعی(562/0-)، پیوند اجتماعی(465/0)، پنداشت از قانون‌شکنی(253/0-)، احساس آنومی (291/0) و شرمساری اجتماعی(374/0). لکن متغیرهای نظارت و کنترل اجتماعی غیررسمی و آگاهی از قانون نتوانست سهمی از تبیین قانون گریزی را به خود اختصاص بدهد و براین اساس از معادله کنار گذاشته شدند. ضریب تعیین ()به دست آمده در ارتباط با قانون‌گریزی برابر با 73/0 می‌باشند.

در منطقه مورد بررسی نتایج نشان می‌دهد، توجه به مسایلی از جمله بالا بردن اعتماد اجتماعی در بین شهروندان، پیوند اجتماعی و کاهش احساس آنومی می‌تواند تاثیر به‌سزایی در کاهش قانون‌گریزی و پیشگیری از آن را ایفا نمایند.