از «دبیرستان شاه رضا مشهد» تا «دانشسرای عالی سپاه دانش مامازن» نگاهی به زندگی و خدمات دکتر «محمدامیر بیرجندی»

«محمدامیرخان بیرجندی» در سال 1280 شمسی در بیرجند متولد شد. اندکی بعد از تولد به تهران رفت و در «مدرسه آمریکایی‌ها‌» به تحصیل و بعدها به تدریس پرداخت. سپس، نظامت و مدیریت دبیرستان «شاه‌رضا» مشهد را پذیرفت. در اواخر دهه سی، به منظور اتمام تحصیلات تکمیلی به دانشگاه «ویسکانسین» آمریکا عزیمت کرد و پس از بازگشت به وطن، مسئولیت‌های مختلفی از جمله «مدیرعامل بنگاه عمران»، «معاون تعلیماتی وزیر فرهنگ» و «رییس دانشسرای عالی سپاه دانش» را برعهده گرفت. وی، در هر یک از مسئولیت‌های مذکور خدمات ارزنده‌ای را به ثمر رساند. او، در آموزش و پروش کشور، فعالیت‌های نوآورانه‌ای از قبیل «ساماندهی برنامه آموزش تربیت بدنی مدارس»، «ترویج فعالیت‌های فوق‌برنامه»، «تشکیل گروه‌های مناظره و تیم‌های ورزشی دانش‌آموزی» و «پیوند میان معلمان و اولیاء» را ترتیب داد. همچنین، اقدامات سازنده‌ای همچون «حضور در روستاها و تلاش جهت ارتقای سطح آموزش و بهداشت روستاییان»، «ایجاد مرکز آموزش معلمان روستایی»، اجرای برنامه‌های «مبارزه با بی‌سوادی»، «سپاه دانش» و در نهایت، «تربیت دانشجویان سپاهیان دانش و اعزام آنها به خارج کشور» را در عرصه توسعه روستایی انجام داد. فعالیت‌های مذکور، سبب شد تا از او به عنوان یکی از پیشگامان «مدرسه‌داری نوین» و «توسعه روستایی» در کشور یاد شود. نوشتار حاضر با هدف تشریح زندگی و خدمات وی در چارچوب روش «زندگی‌نامه‌نویسی دیگرنوشت» و از طریق مطالعه برخی اسناد و گفتگو با افراد مطلع تدوین شده‌است.