بررسی اختلالات متابولیسم لیپیدها، چاقی و فزونی فشار خون در بیماران دیابتی، IGT و مقایسه آن با افراد سالم در روستاهای استان تهران

نظر به اهمیت بیماریهای قلبی عروقی در سلامتی افراد جوامع عصر حاضر و با توجه به اینکه هیپرلیپیدمی، هیپرگلیسمی، فربهی و فزونی فشار خون از مهمترین عوامل خطر این بیماریها شناخته شده اند و با توجه به قلت مطالعات همه گیر شناختی در این زمینه، به خصوص در جوامع روستایی کشور این مطالعه به روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای روی 2705 نفر بالای 30 سال، شامل 1296 مرد (48 درصد) و 1409 زن (52 درصد) از طریق نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای از 100 روستای استان تهران صورت گرفت. جهت اندازه گیری کلسترول، تری گلیسرید، HDL و قند خون، نمونه خون ناشتا گرفته شد و برای تشخیص افراد دیابتی و IGT از آزمون تحمل گلوکز با 75 گرم گلوکز استفاده شد. میزان فشار خون اندازه گیری شد. قد و وزن اندازه گیری و نمایه توده بدن محاسبه شد. نسبت دور کمر به دور باسن به عنوان عامل تعیین چاقی شکمی محاسبه شد. میانگین نمایه توده بدن در افراد دیابتی 4/6±  28/6 ، در افراد با  IGT5/6  ±  3 / 28 و افراد سالم 6/ 4 ±  6 / 26 کیلوگرم در مترمربع بود (0.001 >P). 34/7 درصد دیابتی ها، 1 / 37 درصد افراد مبتلا به IGT و 3 / 22 درصد افراد سالم چاقی متوسط و شدید داشتند. میانگین نسبت دور کمر به دور باسن در افراد دیابتی بیشتر از IGT و سالم بود(0.01 >P). شیوع دیابت با نسبت دور کمر به دور باسن غیرطبیعی 2/9 برابر افراد با نسبت دور کمر به دور باسن طبیعی بود. یک پنجم افراد دیابتی دارای فشار خون دیاستولی بالاتر از 89 میلی متر جیوه و حدود نیمی از آنها دارای فشار خون سیستولی بالاتر از 139 میلی متر جیوه بودند، در حالی که این رقم برای افراد سالم به ترتیب یک دهم و یک پنجم بود. میانگین تری گلیسرید در افراد دیابتی، IGT و سالم به ترتیب 282 ±  322،  178 ±  206 و124 ± 178 میلی گرم در دسی لیتر بود که این اختلافات بین هر سه گروه از نظر آماری معنی دار بود(0.001 >P). شیوع  تری گلیسریدمی در افراد دیابتی 1 / 2 برابر افراد سالم و 6/ 1 برابر افراد مبتلا به IGT و 12/6 درصد افراد سالم دارای کلسترول بیشتر از 239 میلی گرم در دسی لیتر بودند. شیوع دیابت در افراد با هیپرکلسترولمی3/9 برابر افراد با کلسترول طبیعی بود. میانگین LDL کلسترول در افراد دیابتی 6 / 43 ±  145 میلی گرم در دسی لیتر نسبت به مبتلایان به IGT38/9 ± 134، (0.001 >P) و در مقایسه با گروه سالم 36/1 ±  121 میلی گرم در دسی لیتر با 0.001 >P افزایش نشان داد. 9 /45 درصد افراد دیابتی دارای HDL کلسترول کمتر از 35 میلی گرم در دسیلیتر بودند. 8 / 17 درصد افراد دیابتی، 3 / 19 درصد افراد مبتلا به IGT و 9 درصد افراد سالم دارای نسبت LDL به HDL بیشتر از 5 بودند، شیوع دیابت در افراد با نسبت کلسترول به HDL بیشتر از 5/ 4، 9 درصد یعنی 2/4 برابر افراد با نسبت کلسترول به HDL مساوی و کمتر از4/5 بود. یافته های این بررسی موید این مطلب است که چاقی، هیپرلیپیدمی و فزونی فشار خون از عوامل همراه دیابت در افراد جامعه است. عوامل خطر قلبی عروقی در جامعه روستایی استان تهران و نزدیکی شیوع به مقادیری که در ساکنین مناطق شهری دیده می شود، لزوم مداخله برای تغییر در شیوه زندگی را توصیه می کند.