گونه شناسی کالبدی و کارکردی شناشیرهای بافت تاریخی بندر بوشهر در جهت شناسایی عوامل هویت بخش این فضاها

بندر بوشهر، یکی از منحصربه فردترین معماری ها را در دوران اسلامی دارا است. بافت تاریخی این شهر از ظرفیت بالای بصری، فرمی و عملکردی برخوردار است که در سیمای شهری بسیار تاثیرگذار بوده است؛ به طوریکه عناصر و شاخصه های زیادی را می توان در معماری و شهرسازی این شهر یافت که خاص خود بوشهر بوده و حتی در سایر شهرهای هم جوار و هم اقلیم بوشهر نیز دیده نمی شود. یکی از ظرفیت های بصری بسیار شاخص و چشم گیر که از بومی ترین و خاص ترین عناصر  معماری این بندر است، عنصر شناشیر بوده که در کشور ایران، تنها در معماری تاریخی بوشهر، به کار گرفته شده است. بنابراین این پژوهش با هدف بازشناسی و بازبه کارگیری این عنصر ارزشمند معماری و تثبیت جایگاه و ارزش آن در معماری بومی منطقه ی خلیج فارس صورت گرفت و نگارندگان در پی یافتن گونه ها و ویژگی های مختلف شناشیر و همچنین دلایل پیدایش آن در معماری منطقه ی خلیج فارس، با تحقیقی توصیفی تحلیلی به بازشناسی این عنصر معماری، پرداختند. در همین راستا با استفاده از مطالعات کتابخانه ای، عنصر شناشیر و تاریخچه و جایگاه آن را مورد بررسی قرار گرفت و از طریق تحلیلی میدانی، بر اساس شواهد و نقشه ها و تصاویر تاریخی موجود، به بررسی و مقایسه خواستگاه، الگوها، شاخصه ها و ویژگی های شناشیرها و گونه های متفاوت آن در بندر بوشهر، پرداخته شد. نتایج بررسی های صورت گرفته نشان داد که تمامی شناشیرهای بوشهر را می توان، در یکی از پنچ دسته ی «استقراری»، «فرمی و شکلی»، «ساختار و سازه ای»، «تزییناتی» و همچنین «عملکردی»، گونه شناسی کرد؛ که هر یک از این دسته ها دارای فراوانی های متفاوتی هستند و ویژگی های خاصی از آن ها استخراج گردید که مختص شناشیرهای به کار گرفته شده در بندر بوشهر هستند.