تاثیر زئولیت و نیتروژن بر برخی ویژگی های مبنایی خاک و عملکرد گندم در تناوب سیب زمینی - گندم

این پژوهش با هدف بررسی اثر زیولیت کلینوپتیلولایت بر برخی شاخص های کیفیت خاک و همچنین شاخص های رشد و عملکرد گندم انجام شد. بدین منظور، آزمایشی مزرعه ای در قالب طرح کرت های خرد شده بر پایه بلوک های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه کردستان انجام شد. تیمارهای مورد مطالعه در این پژوهش شامل زیولیت طبیعی در چهار سطح صفر، 5، 10 و 15 تن در هکتار و مقادیر نیتروژن در پنج سطح صفر، 50، 100، 150 و 200 کیلوگرم در هکتار بودند. شایان ذکر است که زیولیت مورد استفاده در سال 1397 با لایه سطحی خاک مخلوط و این آزمایش در سال 1398 بدون اضافه شدن زیولیت تکرار شد. مزرعه در سال اول تحت کشت سیب زمینی و در سال دوم تحت کشت گندم قرار گرفت. نتایج حاصل از سال دوم نشان داد که تاثیر کاربرد زیولیت، نیتروژن و اثر مثقابل آن ها برρb و ρp کاهشی و بر f، Ks، CEC، EC و pH خاک افزایشی بودند. نتایج همچنین نشان داد که مقدار پروتئین دانه، وزن هزار دانه، تعداد سنبله، تعداد دانه در سنبله، عملکرد اقتصادی، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت تحت تاثیر کاربرد زیولیت، نیتروژن و اثر مثقابل آن ها قرار گرفتند، و لیکن تاثیر آن ها بر غلظت کلروفیل معنی دار نبود. صفات زراعی بهبود یافته و افزایش تولید دانه به دلیل استفاده از زیولیت را می توان به بهبود شاخص های کیفیت خاک و همچنین افزایش جذب نیتروژن ارتباط داد. در مجموع نتایج نشان داد که کاربرد همزمان زیولیت و نیتروژن در خاک می تواند یک رویکرد سودمند برای افزایش کارایی کودهای نیتروژنه و همچنین بهبود پایداری در سیستم های کشاورزی باشد.