مبارزه کیفری با تقلب در فراورده ‏های پزشکی در اسناد بین‏ المللی و حقوق ایران

تقلب در فراورده‏های پزشکی، شامل داروها و تجهیزات پزشکی، رفتاری نامشروع و زیان بار است که بهداشت عمومی و سلامت شهروندان را تهدید می کند و پیامدهای خطرناک این پدیده جنایی رو به رشد، این پرسش را مطرح می کند که جامعه جهانی در سطح اسناد بین المللی در مقابل این پدیده جنایی چه واکنشی داشته و مبارزه کیفری ضد آن را به مدد کدامین تدابیر پیگیری کرده است؟ و وضعیت موضوع در حقوق ایران چگونه است؟ یافته های این پژوهش که از روش توصیفی- تحلیلی بهره گرفته است، نشان می دهد که با وجود اهتمام سازمان بهداشت جهانی و ایجاد ساختارهای ویژه برای مبارزه با پدیده یادشده، انعقاد یک سند در قامت جهانی آن ناکام مانده است. اما شورای اروپا با تمرکز بر بهداشت عمومی و تفکیک آن از مالکیت فکری، با تصویب کنوانسیون مدیکرایم و تدوین راهبردهای پیشگیری، استفاده از حقوق کیفری، حمایت از بزه دیده و همکاری بین المللی، مبارزه با این پدیده را سامان داد و با تعریف مفاهیم ضروری، دولت های عضو را به جرم انگاری برخی رفتارها ملزم کرد و با پیش بینی مجازات و برخی تدابیر موثر، مناسب و بازدارنده، مبارزه کیفری با تقلب و جرایم مشابه متضمن تهدید سلامت عمومی را پی ریزی کرد و ضمن ایجاد هماهنگی بین دولت های عضو، تحولی مهم را در مبارزه با پدیده تقلب در فراورده های پزشکی ایجاد نمود، ولی تصویب یک سند بین المللی جدید می تواند برخی کاستی های آن را جبران کند. در ایران، قوانین مختلف و ناهماهنگی مبارزه کیفری با پدیده یادشده را برعهده دارد و جرم انگاری ناقص، مانند غفلت از تجهیزات پزشکی و برخی اقلام مرتبط، وضع قانون جدیدی را که به موضوعات پزشکی و دارویی اختصاص یابد و از تمامی راهبردهای مبارزه با این پدیده ضد بهداشت عمومی بهره گیرد، ضروری می نماید.