جداسازی و شناسایی مولکولی اکتینومیست های ریز و سفر گیاه خربزه (Cucumis melo) با هدف بررسی اثرات محرک رشدی گیاه تحت شرایط تنش زیستی ناشی از قارچ Macrophomina phaseolina

بیماری ساق سیاه خربزه از مهمترین بیماریهایی است که به میزان قابل توجهی باعث کاهش محصول خربزه می شود. اهداف این پژوهش جداسازی اکتینومیست ها از خاک مناطق مختلف کشت خربزه در استان های کرمان و سیستان و بلوچستان، بررسی اثرات کنترل زیستی اکتینومیست های مذکور علیه بیماری ساق سیاه یا پوسیدگی ذغالی خربزه، ارزیابی تولید سیدروفور توسط جدایه ها در شرایط آزمایشگاهی، شناسایی مولکولی و سنجش اثر محرک رشدی جدایه های منتخب روی گیاه خربزه و ارزیابی کنترل کنندگی قارچ بیمارگر توسط این جدایه ها در شرایط گلخانه ای بود.

هشتاد جدایه اکتینومیست از خاک مناطق مختلف کشت خربزه جدا شد و فعالیت ضد قارچی آن ها در برابر عامل بیمارگر مورد بررسی قرار گرفت. جدایه های فعال آنتاگونیست از نظر فعالیت های زیستی مورد بررسی قرار گرفتند. در مرحله بعدی، کنترل زیستی بیماری ساق سیاه خربزه توسط جدایه های منتخب در محیط گلخانه بررسی شد.

در نهایت سه جدایه (R1.6, R5.52, R5.56) بر اساس بیشترین هاله ممانعت از رشد قارچ به عنوان برترین جدایه های اکتینومیست انتخاب شدند. این سه جدایه قادر به کلنیزه کردن ریشه خربزه، تولید برخی از آنزیم های خارج سلولی و کنترل بیماری در گلخانه بودند. جدایه R5.56 بر اساس آنالیز توالی زیرواحد کوچک RNA ریبوزومی (16S rRNA) شناسایی و بر اساس نتایج حاصل این جدایه دارای بالاترین شباهت (98٪) با گونه های استرپتومایسس است.

کنترل زیستی عوامل بیمارگر گیاهی، برعکس بکارگیری سموم شیمیایی، به سرعت اثر نمی کند ولی در موارد موفق، مبارزه بیولوژیک اثرات ماندگارتری نسبت به سموم شیمیایی دارد. کنترل بیولوژیک بایستی به  عنوان یک مولفه کلیدی از رویکردهای سیستم مدیریت تلفیقی آفات و بیماری‏های گیاهی اشاره نمود تا مخاطرات زیست محیطی روش های مبارزه بکارگیری بی رویه سموم شیمیایی به حداقل برسد. این مطالعه مقدمه ای است بر انجام آزمایشات تکمیلی مانند کاربرد آنتاگونیست های مذکور علیه بیمارگر فوق در شرایط مزرعه که باید در مدت زمان حداقل سه سال انجام گردد.