اثربخشی روان درمانی پویشی فشرده و کوتاه مدت بر کاهش علائم و مکانیسم های دفاعی اختلالات شخصیت وسواسی-جبری و اجتنابی

روان درمانی پویشی فشرده و کوتاه مدت (ISTDP) یکی از درمان های موثر برای اختلالات شخصیت است. پژوهش حاضر با هدف اثربخشی روان درمانی پویشی فشرده و کوتاه مدت بر کاهش علایم و مکانیسم های دفاعی اختلالات شخصیت وسواسی-جبری و اجتنابی انجام شد.

پژوهش حاضر در زمره پژوهش های آزمایشی با طرح تک آزمودنی (A-B-A) است. جامعه آماری پژوهش حاضر را تمام افراد مبتلا به اختلال های شخصیت در شهر تهران که  در سال 1398 به دو کلینیک روانشناسی مراجعه نمودند تشکیل می دادند. از میان جامعه آماری فوق 6 نفر که تشخیص دو اختلال شخصیت وسواسی-جبری و اجتنابی را بر اساس سیاهه چند محوری بالینی میلون-3 (MCMI-III) و مصاحبه بالینی ساختاریافته برای اختلالات شخصیت DSM (SCID-II) بر اساس ملاک های DSM-5 دریافت می کردند به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در پژوهش حاضر عبارت بودند از: سیاهه چند محوری بالینی میلون-3 (MCMI-III)، پرسشنامه سازوکارهای دفاعی-40 و مصاحبه بالینی ساختاریافته برای اختلالات شخصیت DSM (SCID). همچنین، پروتکل روان درمانی پویشی فشرده و کوتاه مدت مطابق با رویکرد دوانلو (1995، 2000) هر هفته یکبار به مدت 15 جلسه و هر جلسه به مدت یک ساعت بر روی نمونه ی پژوهش اجرا شد. سنجش آزمودنی ها پس از ارزیابی خط پایه، هر 3 جلسه یکبار صورت گرفت و پس از اتمام جلسات درمانی، 3 ارزیابی پیگیری با فواصل یک ماهه انجام شد. داده ها با استفاده از نمودار چشمی و آزمون فریدمن و نسخه 24 نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شدند. 

یافته های به دست آمده نشان داد که درمان روانپویشی فشرده و کوتاه مدت سبب کاهش نشانه های اختلالات شخصیت وسواسی-جبری و اجتنابی می شود (05/0 > p). همچنین، این درمان بر کاهش مکانیسم های دفاعی  ناپخته و نوروتیک و افزایش مکانیسمهای دفاعی پخته در افراد با اختلال شخصیت وسواسی-جبری و اجتنابی معنادار بود (05/0 > p).

مطابق با یافته های به دست آمده می توان نتیجه گرفت که درمان روانپویشی فشرده و کوتاه مدت بر کاهش علایم و مکانیسم های دفاعی اختلالات شخصیت وسواسی-جبری و اجتنابی تاثیر معناداری دارد.