بازالت های آلکالن کرتاسه پسین منطقه تالش: پیامدی از تحولات تکتونیکی حاشیه قاره ای جنوب اوراسیا (البرز غربی)

بازالت های آلکالن منطقه تالش همراه با سایر واحدهای رسوبی کرتاسه بالایی در البرز غربی (شمال ایران) برونزد دارند.  کانی های اصلی این سنگ ها شامل کلینوپیروکسن، پلاژیوکلاز± آلکالی فلدسپار است. از لحاظ ژیوشیمیایی،  مقادیر بالای TiO2 (wt. % 96/2- 68/1) ، K2O+ Na2O (wt. % 06/9- 09/3) و نسبت (La/Yb) N (39/23- 30/10) و همچنین Nb/Y>1 (9/3- 51/1) سازگار با ترکیب آلکالن نمونه هاست. از طرفی در نمودارهای چندعنصری بهنجار شده نسبت به گوشته اولیه، غنی شدگی عناصر ناسازگار شباهت این سنگ ها به بازالت های درون پلیتی یا جزایر اقیانوسی (OIB) را  نشان می دهد. از نظر جایگاه تکتونیکی، نسبت های عناصر کمیاب همچون Zr/Y (80/10- 52/5)، Ta/Yb (65/2- 12/1)، Th/Yb (81/5- 80/1) و Ti/Y (418-753) در محدوده بازالت های آلکالن درون پلیتی است. بنابراین می توان اظهار داشت که منطقه تالش در اواخر کرتاسه پسین ثبت کننده یک فعالیت آتشفشانی درون پلیتی قاره ای بوده است. چنین ماگماتیسمی از ذوب درجه پایین (3 تا 7%) یک منشا گوشته ای آستنوسفری غنی شده از نوع EMII در رخساره گارنت لرزولیت بوجود آمده است.  گستره  حضور بازالت های آلکالن با محتوای بالای Ti درتالش و دیگر بخش های البرز غربی و مرکزی (همچون جنوب لاهیجان، و مرزن آباد) و گرجستان  با تشکیل یک سیستم ریفتی در بازه زمانی کرتاسه پسین در حاشیه جنوبی اوراسیا از قفقاز کوچک تا البرز مرکزی قابل تفسیر است.