اثر محلول پاشی نانو کلات آهن، روی و منگنز بر برخی خصوصیات کمی و کیفی سویا (.Glycine max L) تحت تنش کم آبی

به منظور ارزیابی اثر تنش خشکی ناشی از قطع آبیاری و عناصر ریزمغذی آهن، روی و منگنز بر خصوصیات کمی و کیفی سویا آزمایشی در دو سال متوالی (1394 و 1395) به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار بر روی سویا رقم M9 در مزرعه تحقیقاتی کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی کرمانشاه اجرا شد. عامل اصلی تنش خشکی (آبیاری کامل، قطع آبیاری در مراحل شروع گلدهی، شروع غلاف دهی و شروع دوره پر شدن دانه) و محلول پاشی ریزمغذی ها (آهن، روی، منگنز، آهن+روی، آهن+منگنز، روی+منگنز، آهن+روی+منگنز و آب مقطر (شاهد)) به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. برهمکنش تنش خشکی در مرحله غلاف دهی و عدم محلول پاشی نانوکلات ها منجر به کاهش بیشتر وزن هزار دانه (30 درصد)، عملکرد دانه (34.9 درصد)، عملکرد زیست توده (29.5 درصد) و شاخص برداشت (7.6 درصد) نسبت به تیمار شاهد در شرایط آبیاری کامل گردید. در مقابل محلول پاشی آهن+روی این صفات را به ترتیب 22.9، 61.1، 46.5 و 10 درصد افزایش داد و نسبت به دیگر تیمارها برتری داشت. افت درصد روغن در اثر تنش در مرحله پر شدن دانه شدیدتر بود. کمترین درصد روغن (17.47) از ترکیب تیماری بین عدم آبیاری در مرحله پرشدن دانه و عدم محلول پاشی و بیشترین از ترکیب تیماری آبیاری در تمام مراحل رشد و محلول پاشی روی+منگنز (23.73 درصد) به دست آمد، درحالی که بیشترین پروتئین دانه (39.57 درصد) از تیمار عدم آبیاری در مرحله پرشدن دانه و محلول پاشی روی+منگنز حاصل شد. نتایج آزمایش بیانگر این موضوع بود که اثر تنش خشکی در مرحله غلاف دهی و پر شدن دانه بر عملکرد و اجزای عملکرد سویا بیشتر است و محلول پاشی آهن+روی در این مراحل با تعدیل بهتر اثر تنش بالاترین عملکرد دانه را تولید نموده است. تیمار ترکیبی آبیاری در تمام مراحل رشد و محلول پاشی روی+منگنز از بیشترین عملکرد دانه با میانگین 3704.6 کیلوگرم در هکتار برخوردار بود.