تجزیه دای آلل تیپ آلودگی برای نژادهای +6E130A و +166E42A زنگ زرد در تعدادی از لاین های پیشرفته گندم

به منظور مطالعه نحوه توارث مقاومت به زنگ زرد و برآورد اجزا ژنتیکی، چهار لاین پیشرفته گندم که در آزمایش های سال های قبل مقاومت خوبی نشان داده بودند به همراه رقم حساس بولانی در قالب یک طرح دای آلل به صورت یک طرفه تلاقی داده شدند. آزمایش مایه زنی و ارزیابی واکنش گیاهچه ها در سال 1381 در گلخانه واحد پاتولوژی غلات موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر انجام شد. گیاهچه های والدین و F1 ها توسط دو نژاد 6E130A+ و 166E42A+ به طور جداگانه مایه زنی شده و تیپ آلودگی آن ها 18 روز بعد از مایه زنی یادداشت برداری گردید. تجزیه دای آلل به روش گریفینگ و جینکز و هیمن انجام شد. نتایج تجزیه واریانس Wr+Vr و Wr-Vr، تجزیه رگرسیون Wr و Vr و برآورد پارامترهای ژنتیکی بر اهمیت توام اثرات افزایشی و غالبیت در شرایط نژاد 6E130A+ و بر اهمیت توام اثرات افزایشی، غالبیت و اپیستازی در شرایط نژاد 166E42A+ دلالت داشت. وراثت پذیری عمومی و خصوصی در شرایط نژاد 6E130A+ به ترتیب %97 و %58 و در شرایط نژاد 166E42A+ به ترتیب %99 و %81 به دست آمد. لاین M-78-16 در شرایط هر دو نژاد بیشترین مقدار ترکیب پذیری عمومی در جهت کاهش تیپ آلودگی را داشت از این رو استفاده از آن در برنامه های اصلاحی مقاومت به زنگ زرد توصیه می شود.