سفید و سبز، رنگ های نمادین در فرهنگ و هنر بانوان زرتشتی یزد

پایه های زیستی زرتشتیان یزد از گذشته بر کشاورزی استوار بوده است. این سبک زندگی بر اعتقادات، فرهنگ و سنن ایشان چنان تاثیرات عمیقی نهاده که به برتری رنگ سفید و سبز در میان بانوان زرتشتی منجر شده است. هدف این پژوهش، پیگیری این دو رنگ در رویدادهای فرهنگی نمادین با عاملیت زنان زرتشتی یزد است؛ از این رو تقویم زرتشتیان و مناسبت های آیینی آن در صدر قرار دارد؛ سپس اساطیر (پیوند امشاسپندان شهریور مذکر و سپندامذ مونث) در ادبیات دینی زرتشتیان (ایزدبانوی ناهید و ایزد مهر) واکاوی شدند. اعتقادات به دو بخش «پیر سبز» و «چمرو» تقسیم می شوند. سفره ها که پدیده های فرهنگی اند، مشتمل بر خوان نوروز و گواه گیران بوده و سوزن و نخ سفید و سبز عنصر جدایی ناپذیر آن هستند. «سفره سبزی» هم در آیین شفاخواهی کاربرد دارد. گستردن این سفره ها برای درویشان و ثروتمندان با توجه به توانایی و تمکن ایشان امکان پذیر بود. به علاوه، سفید و سبز نمادی از چشم روشنی و شیرین کامی هستند که با اهدای قند سفید سبزپوش برای نوزادان هویدا می شوند. ریسندگی که وظیفه اسطوره ای بانوان درنظر گرفته می شود، مانند زادن و فرزندپروری برای بانوان اهمیت داشته است. پوشیدن مکنای سبز از سوی بانوان زرتشتی زیارتگاه «پیر سبز»، نشانه ای از احترام به دو شاه دخت ساسانی است. رنگ سبز در لباس سنتی عروس که وارد دوران مادرانگی می شود، نشانی از تغییر رنگ سفید دوشیزگی به باروری است. سرانجام استعمال واژه سبز به عنوان حسن ختام در ضرب المثل های دری بهدینی با مفاهیمی چون شادی و خوشبختی قابل ردیابی است. این پژوهش توصیفی است و روش گردآوری اطلاعات به صورت میدانی و کتابخانه ای است. ضرب المثل ها نیز با مصاحبه از بانوان زرتشتی جمع آوری شده است.