قصر کامل و بحر کامل: نشانه شناسی کمال و اعتدال در قصیده بحتری در توصیف قصر کامل

بحتری شاعر مشهور عصر عباسی (و 284ق) به مناسبت افتتاح قصری به نام «کامل» و نزول معتز بالله خلیفه عباسی در آن، در موسم نوروز، در مدح خلیفه و توصیف این قصر، قصیده‌ای سروده است. این شاعر وزن کامل تام را برای قصیده‌اش برگزیده که یادآور نام قصر است. شگفت اینکه امروزه از این قصر جز توصیفات دقیق بحتری چیزی باقی نمانده است. در این پژوهش کوشش شده است که بر اساس روش تحلیلی مبتنی بر آمارهای متنوع، نشانه‌های کمال و اعتدال که در قصیده آمده است استخراج و بررسی شود، خواه شاعر در آوردن این نشانه‌ها تعمد داشته یا ناخودآگاه وارد شده است. نتیجه اساسی این پژوهش آن است که شاعر به عمد وزن کامل تام را برای قصیده‌اش انتخاب کرده است که متناسب با نام قصر باشد، تا از این طریق تاریخ را به گواهی بگیرد که قصری را که او بر بحر کامل با دیگر نشانه‌های آشکار و نهانش برای ممدوح خود بنا کرده است، ماندگارتر از قصری است که معماران آن روزگار برای خلیفه بنا کرده بودند.