مطالعه دگرسانی، کانه نگاری، سیالات درگیر، اسپکتروسکوپی رامان و ایزوتوپ های پایدار اکسیژن- هیدروژن در کانسار آهن-آپاتیت لکه سیاه 1، استان یزد

کانسار آهن لکه سیاه 1 در 40 کیلومتری شمال‌شرقی شهرستان بافق در استان یزد و در پهنه زمین‌ساختی کاشمر- کرمان واقع‌شده است. واحدهای سنگی منطقه به کامبرین زیرین تعلق دارند و شامل ریولیت، ‌آندزیت، سنگ های آذرآواری، دولومیت و ماسه‌سنگ هستند. توده های نفوذی با ترکیب مونزونیت تا دیوریت در این واحدهای سنگی نفوذ کرده اند. فرایند دگرسانی، سنگ های منطقه را تحت‌تاثیر قرار داده؛ به طوری که مهم ترین هاله های دگرسانی رخ‌داده در منطقه (سدیک)- کلسیک، کلریتی شدن، اپیدوتی شدن، سریسیتی شدن، سیلیسی شدن و آرژیلیک است. مگنتیت کانه اصلی کانسار است که دارای بافت های توده ای، برشی و مارتیتی است. بر اساس بررسی‌های پتروگرافی، چهار نوع سیال درگیر در کانی کوارتز همراه کانسنگ مشاهده شده که شامل تک‌فاز مایع (L)، تک‌فاز گاز (V)، دوفازی (L+V) و سه فازی (L+V+H) هستند. دمای همگن‌شدن سیالات درگیر دو فازی بین 217 تا 428 و سه فازی بین 384 تا 467 درجه سانتی‌گراد و شوری برای سیالات دو فازی بین 10 تا 27 و برای سه فازی بین 40 تا 44 درصد معادل شوری نمک طعام به‌دست آمد. بر اساس بررسی‌های اسپکتروسکوپی لیزر رامان بر روی سیالات درگیر، میزان گاز N2 و CO2 در سیالات دو فازی به ترتیب 69 و 31 درصد و در سیالات درگیر سه‌فازی به ترتیب 33 و 67 درصد مولی است که منشا آن می تواند گاززدایی از گوشته و واکنش سیالات با سنگ های کربناته باشد. بررسی ترکیب ایزوتوپی O و H سیال در تعادل با کوارتز نشان می دهد که سیال اولیه در این کانه زایی منشا ماگمایی داشته که در مرحله‌های بعدی با سیالات جوی اختلاط حاصل‌کرده که این فرایند با کاهش سیستماتیک دما و شوری همراه بوده است.