بررسی توان رقابتی سویا و سه گونه دم روباهی Setaria glauca، S. verticillata و S. viridis در نسبت های مختلف کاشت

این پژوهش با هدف بررسی واکنش سویا به تداخل سه گونه دم روباهی Setaria glauca، S. verticillata وS. viridis  و همچنین رقابت های بین گونه ای این سه علف هرز انجام گردید. آزمایش به صورت گلدانی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری به صورت طرح کاملا تصادفی در 3 تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش اول شامل نسبت های کاشت: 25:75، 50:50، 75:25 (سویا-علف هرز) و کشت خالص (100% سویا و گونه علف هرز) بود و در سه آزمایش دیگر نیز هر یک از علف های هرز دو به دو با نسبت های ذکر شده در بالا با هم مورد مقایسه قرار گرفتند. صفات مورد بررسی در این آزمایش شامل عملکرد دانه، تعداد شاخه فرعی، تعداد غلاف در گیاه، تعداد دانه در غلاف و وزن صد دانه سویا بود. همچنین زیست توده علف هرز، ارتفاع، تعداد برگ، تعداد سنبله و تعداد پنجه علف های هرز در رقابت با یکدیگر محاسبه شد. علاوه بر آن شاخص تحمل و شاخص رقابت تعیین نیز گردید. نتایج نشان داد که در بررسی توان رقابتی سه گونه دم روباهی با سویا، حداکثر عملکرد دانه سویا (56/15 گرم در بوته) در شرایط عاری از علف هرز (کشت خالص سویا) به دست آمد و افزایش تراکم سویا در هر سه گونه دم روباهی سبب کاهش زیست توده آن ها نسبت به کشت خالص علف هرز گردید. هر چند بررسی شاخص تحمل رقابت سویا به تراکم های متفاوت هر سه گونه دم روباهی نشان داد که گیاه سویا به تراکم های پایین (25 درصد) S. glauca، S. verticillata وS. viridis متحمل تر است؛ اما توانایی رقابتی سویا نسبت به این سه گونه به صورت S. glauca > S. verticillata > S. viridis بود؛ بطوریکه با افزایش تراکم گونه S. glauca عملکرد سویا با شیبی ملایم و با افزایش تراکم گونه S. viridis عملکرد سویا با شیبی تند کاهش پیدا کرد. مطالعه توان رقابتی گونه های دم روباهی با یکدیگر نشان داد که افزایش تراکم هر گونه سبب کاهش شاخص های رشدی گونه دیگر شد و حداکثر ارتفاع ساقه، تعداد پنجه، تعداد برگ، تعداد سنبله و زیست توده هر سه گونه در کشت خالص آن ها به دست آمد. نتایج به دست آمده از این مطالعه نشان داد که رقابت بین گونه ای در تراکم های متفاوت نسبت به رقابت درون گونه ای در کاهش زیست توده هر سه گونه موثرتر بود. نتایج آزمایشات بین گونه ای علف های هرز هم بیانگر این مطلب بود که قابلیت رقابتی بین این سه گونه به صورت S. glauca < S. verticillata < S. viridis بود.