نقش سلطه گری و سلطه پذیری در بروز رفتارهای مخرب پرستاران شاغل در بیمارستان های نظامی: تحلیل محتوای کیفی

وجود رفتارهای مخرب در مراکز درمانی یک مسئله و موضوع بلندمدت است که پیامدهای بسیار منفی برای پرستاران، سازمان و بیماران دارد. از آنجایی که رفتارهای مخرب، پدیده ای پیچیده، چندبعدی، فرایندی، تعاملی، اجتماعی و وابسته به فرهنگ و مذهب هر جامعه است؛ لذا این مطالعه با هدف تبیین تجارب پرستاران در مورد پدیده رفتارهای مخرب در مراکز درمانی ایران انجام شد.

این مطالعه کیفی با مشارکت 15پرستار شاغل در شش بیمارستان نظامی شهر تهران در سال 1395 انجام شد. از نمونه گیری هدفمند طی مصاحبه های نیمه ساختار یافته برای جمع آوری داده ها استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها به روش تحلیل محتوای قراردادی انجام یافت. آنالیز داده ها به طور مداوم و هم زمان با جمع آوری داده ها انجام شد.

دو طبقه اصلی با عناوین سلطه گری در پرستاری (زورگویی و خشونت، سوء استفاده از قدرت) و سلطه پذیری در پرستاری (کمبود قدرت در برابر پزشکان، سکوت و سازش انفعالی، نفرت از سازمان و کاهش خود باوری) حاصل شد.

یکی از مهمترین دلایل بروز رفتارهای مخرب پرستاران وجود پدیده سرکوب و سلطه گری- سلطه پذیری در پرستاری و سلسه مراتب قدرتی در مراکز درمانی ایران است. بنابراین برای رفع این معضل و بهبود رفتارهای حرفه ای باید بر مفهوم توانمندسازی پرستاران برای مقابله با پدیده سلطه گری- سلطه پذیری تاکید شود.