تحولات حقوق زنان در پرتو نسل های حقوق بشر با تاکید بر جهان اسلام

در ادبیات معاصر در باب حقوق بشرکه نگاه لیبرالیستی در آن وجه غالب دارد، رهیافت عام پذیرفته شده ای وجود دارد که آن ها را به چهار نسل طبقه بندی می کند. در این مجموعه، نسل چهارم به محور حقوق توسعه پایدار و مولفه های آن توجه ویژه دارد و موضوع حقوق زنان نیز در این فضا مطرح می شود. بررسی این تحولات در جهان و  و به موازات آن در جهان اسلام، محور اصلی این پژوهش است.این تحولات در جهان اسلام نیز انعکاس داشته و همسویی ارزشمندی را میان  کشورهای جهان اسلام با روند تحولات جامعه جهانی البته در چهارچوب و حفظ ارزش های اسلامی شاهد هستیم. سازمان همکاری اسلامی همانند سازمان ملل متحد، توجه خاصی را به موضوع حقوق زنان معطوف داشته است. هدف اصلی این پژوهش، کمک به مطالعات حقوق بشری و ایجاد فضا برای نزدیکی مولفه های حقوق بشری و توسعه در دو سطح جهانی و جهان اسلام است.

روش تحقیق در این مطالعه، تکیه بر رویکرد توصیفی تحلیلی دارد و در قالب مطالعه کتابخانه ای صورت گرفته است. تحقیق مبتنی بر داده های آماری مستند است. ابتدا روند تحولات حقوق زنان در پرتو حقوق بشر و حق توسعه  در سطح جهانی ارایه می شود و سپس ضمن تاکید بر محوریت ارزش های اسلامی در جهان اسلام، میزان انطباق این تحولات بر پایه ادبیات و اسناد سازمان همکاری اسلامی به ویژه در مولفه های توسعه ارزیابی می گردد؛ به عبارت دیگر جهان اسلام ضمن تلاش برای حفظ مولفه های ارزشی خود، به موازات تحولات حقوق بشری در جهان، مسیر پیشرفت و توسعه خود را ادامه داده است.

فرضیه تحقیق بر این نکته اشاره دارد که جهان اسلام ضمن حفظ ارزش های دینی و هویتی خود، همانند تحولات حقوق بشری در جهان به ویژه در بحث توسعه، پیشرفت های قابل توجهی داشته است. شایان ذکر است که در ارتباط با شاخص توسعه جنسیتی، تفاوت معناداری میان تحولات جهان و جهان اسلام وجود ندارد، ولی در شاخص توسعه نابرابری جنسیتی، تفاوت محسوس است که تفاوت مزبور نه از باب بی توجهی جهان اسلام، بلکه ناشی از تفاوت ریشه ای در جهان بینی مکتب اسلام از انگاره های لیبرالیستی است.

روند تحولات مباحث حقوق بشر و حقوق زنان در جهان و جهان اسلام، در شاخص های توسعه سیر صعودی داشته است.