روند تغییر تراز و خشکسالی ذخیره های آب زیرزمینی در آبخیز کرخه

مدیریت منبع های آب در کشورهایی هم چون ایران با اقلیم خشک و نیمه خشک به دلیل تغییر اقلیمی کره ی زمین و افزایش جمعیت ضروری است. بررسی خشک سالی آب های زیرزمینی و عامل های موثر بر افت تراز آب های زیرزمینی برای یافتن راه کارهای آن ها حیاتی است.  برای بررسی روند تغییر آب زیرزمینی و ارزیابی تاثیر خشک سالی های گوناگون بر هم در آبخیز کرخه شاخص های خشک سالی GRI، SPEI و SDI در دوره ی داده برداری 11 ساله (1395-1385) تجزیه و تحلیل شد. نتیجه نشان داد که در بیش تر مناطق با خشک سالی اقلیمی، خشک سالی آب شناسی نیز با هماهنگی و انطباق خوبی رخ داده است. میانگین شاخص GRI در محدوده های بررسی شده ی آبخیز کرخه نشان دهنده ی خشک سالی ملایم برای محدوده های سنقر، نهاوند، صحنه، هرسم، خرم آباد، تویسرکان، اسدآباد، ملایر، بیستون- دیناور، میان راهان و حسن آباد- قلعه شیان است. در محدوده های بررسی شده ی چغلوندی، کوهدشت، کنگاور، اسلام آباد غرب، روانسر- سنجابی، کرمانشاه و ماهیدشت، خشک سالی های شدیدتری با شاخص خشک سالی به ترتیب 1/08-، 1/13-، 1/21-، 1/23-، 1/25-، 1/31- و 1/35- تشخیص داده شد، که نشان دهنده ی کاهش تراز ایست آبی و افزایش عمق آب زیرزمینی است. شاخص GRI در این دوره در شرق، غرب و مرکز آبخیز نمایان تر است، و در سال های پایانی محدوده های مرکزی درگیر خشک سالی های شدید تری شده اند. این انطباق در نقشه ی پهنه بندی SPEI دیده می شود. علاوه بر این در برخی موارد برداشت های بی رویه به نسبت تاثیر بیش تری در افت تراز آب دارند. بنابراین ایجاد مدیریت یکپارچه برای پایداری منبع های آب زیرزمینی به خصوص در بخش کشاورزی، و اصلاح مدیریت شیوه های سنتی برداشت آب زیرزمینی الزامی است. قبل از این که خشک سالی های هواشناسی و در ادامه آن خشک سالی منبع های آب سطحی بر افت تراز آب زیرزمینی تاثیرگزار شود، اقدام های لازم برای جلوگیری از اثرهای بد بر منبع های آب انجام شود.