بررسی اثر عصاره هیدروالکلی و فراکسیون های اتیل استات و ان بوتانول گیاه غافث Agrimonia eupatoria برترمیم نورون های آلفا شاخ قدامی نخاع پس از کمپرسیون عصب سیاتیک در موش های صحرایی نر

  قطع عصب یا کمپرسیون، سبب تخریب جسم سلولی نورون های شاخ قدامی نخاع می شوند. ضایعه عصب محیطی به صورت رتروگراد بر جسم سلولی نورون های آلفا تاثیر و سبب دژنراسیون مرکزی نورون ها در نخاع می شود.  گیاه غافث (Agrimonia eupatoria)از خانواده گل سرخیان دارای آثار آنتی اکسیدانی و ضد التهابی است و در بقا و تقسیم نورون ها موثر است. بنابراین این پژوهش با هدف تعیین آثار نوروپروتکتیوی عصاره هیدروالکلی گیاه غافث بر دانسیته نورونی پس از کمپرسیون عصب سیاتیک در رت انجام شده است.

در این مطالعه تجربی ابتدا 36 راس رت نر نژاد ویستار با وزن 300-250 گرم به صورت تصادفی به شش گروه شش تایی شامل گروه های کنترل، کمپرسیون،  تیمار A (کمپرسیون+ عصاره هیدروالکلی با دوز mg/kg 75)، تیمار B (کمپرسیون+ فراکسیون اتیل استات با دوز  mg/kg75)، تیمار C (کمپرسیون+ فراکسیون ان بوتانول با دوز mg/kg 75)و تیمار D (کمپرسیون+ فاز آبی با دوز  mg/kg75) تقسیم شدند. عصاره هیدروالکلی گیاه غافث با روش سوکسله تهیه شد. درگروه کنترل پس از بیهوش کردن رت ها، عضله در محل عصب سیاتیک بدون آسیب عصب شکافته شد و در گروه کمپرسیون و گروه تیمار عصب سیاتیک پای راست به مدت 30 ثانیه تحت کمپرسیون قرار گرفت. نخستین تزریق عصاره به صورت داخل صفاقی بلافاصله بعد از کمپرسیون عصب و دومین تزریق هفت روز بعد انجام شد. بعد از  28 روز، رت ها تحت روش پرفیوژن قرار گرفته و سپس از نخاع قسمت کمری نمونه برداری شد و نمونه ها پس از طی مراحل پاساژ بافتی و بلوکه کردن به طور سریالی برش هایی تهیه و با آبی تولوییدین و اریتروزین رنگ آمیزی شد. دانسیته نورونی به روش دایسکتور و متد استریولوژی محاسبه و نتایج گروه ها توسط آنالیز (Post Hoc) و Anova با هم مقایسه شدند.

 نتایج مقایسه دانسیته نورونی بین گروه کمپرسیون و گروه های تیمار نشان داد که تمام گروه های تیمار اختلاف معناداری در دانسیته نورونی با گروه کمپرسیون داشته اند (001/0<p). به طوری که بیشترین دانسیته نورونی به ترتیب مربوط به گروه ان بوتانول با میانگین (34  ± 1864) سپس گروه هیدروالکلی با میانگین (  29  ± 1614) و فاز آبی (24  ± 1597) و در نهایت گروه اتیل استات با میانگین (33  ±  1292) است.

 به نظر می رسد که عصاره هیدروالکلی گیاه غافث سبب افزایش دانسیته نورون آلفا شاخ قدامی نخاع پس از کمپرسیون عصب سیاتیک در در موش های صحرایی نر می شود که شاید به دلیل داشتن ترکیب هایی مانند توکوفرول که آثار آنتی اکسیدانی و ضد آپوپتوزی دارد می توانند در ترمیم سیستم عصبی موثر باشند.