برهمکنش تاثیر میدان مغناطیسی و تیمارهای شکستن خواب بر جوانه زنی و رشد گیاهچه برخی گونه های علف هرز

خواب بذر مهم ترین عاملی است که مانع جوانه زنی بذر علف های هرز می شود. عدم جوانه زنی هم زمان بذرهای علف های هرز به علت خواب در مزارع مشکلات عدیده ای را در کنترل آنها ایجاد می کند؛ از این رو خواب بذر علف های هرز برای زارعین یک صفت نامطلوب به حساب می آید. هدف از این مطالعه بررسی اثر میدان مغناطیسی و تیمارهای شیمیایی بر شکست خواب بذر تعدادی از گونه های علف های هرز بود.

به منظور بررسی اثر میدان مغناطیسی بر جوانه زنی بذر تاج خروس ریشه قرمز، یولاف وحشی بهاره و خرفه آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه اکولوژی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران در سال 1398 انجام شد. عامل ها شامل تیمارهای شکستن خواب بذر در هشت سطح (اسید جیبرلیک 1000 و 2000 میلی گرم درلیتر به مدت پنج دقیقه، اسید سولفوریک به مدت 5، 10 و 20 دقیقه، نیترات پتاسیم با غلظت 01/0 و 05/0 گرم در لیتر، آب مقطر) و میدان مغناطیسی در چهار سطح (0، 25، 50 و 100 میلی تسلا) بودند.

نتایج نشان داد که واکنش سه گونه علف هرز مورد مطالعه به میدان مغناطیسی متفاوت بود. تیمار میدان مغناطیسی باعث افزایش درصد جوانه زنی، وزن تر ساقه چه و طول ساقه چه تاج خروس ریشه قرمز شد که بهترین تیمار برای شکستن خواب بذر را میدان مغناطیسی با شدت 100 میلی تسلا رقم زد. بیشترین درصد جوانه زنی بذر علف هرز یولاف وحشی بهاره در تیمار نیترات پتاسیم 01/0 گرم در لیتر در سطح میدان مغناطیسی 50 میلی تسلا حاصل شد در تیمار اسید جیبرلیک 2000 میلی گرم در لیتر با افزایش سطح میدان مغناطیسی از صفر به 25 میلی تسلا طول ساقه چه علف هرز یولاف وحشی بهاره افزایش معنی داری یافت. نیترات پتاسیم به مقدار 05/0 گرم در لیتر بهترین گزینه برای شکستن خواب بذر خرفه بود. میدان مغناطیسی با شدت 100 میلی تسلا نیز توانست درصد جوانه زنی این علف هرز را افزایش دهد. 

به طور کلی نتایج این تحقیق نشان داد که تیمار اسید سولفوریک به دلیل از بین بردن جنین بذر گزینه مناسبی برای شکستن خواب سه گونه علف هرز مورد بررسی نبود. تیمار میدان مغناطیسی باعث افزایش معنی دار بیشتر صفات مورد بررسی در هر سه گونه علف هرز تاج خروس ریشه قرمز، یولاف وحشی بهاره و خرفه شد. برهمکنش تیمار شیمیایی و میدان مغناطیسی بر بسیاری از صفات مورد مطالعه معنی دار بود و با استفاده از میدان مغناطیسی اثر تیمارهای شکستن خواب تشدید شد؛ بنابراین کاربرد تیمار میدان مغناطیسی برای افزایش جوانه زنی این سه گونه پیشنهاد می شود. 

1- برهمکنش مثبت و معنی داری بین تیمارهای شکست خواب بذر علف هرز و میدان مغناطیسی وجود دارد.2- تیمار اسید سولفوریک گزینه مناسبی برای شکستن خواب بذر تاج خروس ریشه قرمز، یولاف وحشی بهاره و خرفه نیست.