تروریسم در مجموعه امنیتی خاورمیانه و پیامدهای آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران (2001-2019)

مجموعه امنیتی خاورمیانه از زمان شکل گیری آن در سال 1948-1945 تا کنون همواره دستخوش منازعات و درگیری های قومی، مذهبی و ایدیولوژیکی بوده است. این امر باعث شکل گیری الگوی روابط منازعه آمیز و دشمنی در منطقه خاورمیانه شده است. اگرچه همواره در این منطقه الگوی روابط منازعه آمیز و دشمنی حاکم بوده است ولی بر مبنای ابعاد امنیت مکتب کپنهاگ بخش های امنیتی متفاوتی در دوران های مختلف حاکم بوده است. و ابعاد امنیتی مختلف در این منطقه، موازنه سازی خاص خود را نیز به وجود آورده است. هدف اصلی این پژوهش بررسی الگوی روابط دوستی و دشمنی و نوع موازنه سازی حاکم در این منطقه پس از شکل گیری تروریسم در سال 2001 می باشد. اگرچه، تروریسم چالش های مختلف امنیتی از قبیل نظامی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی را برای کشورهای این مجموعه امنیتی به وجود آورده است؛ ولی اولویت اصلی کشورهای این مجموعه امنیتی، بیشتر تقویت ابعاد نظامی و سیاسی امنیت ملی  بوده است. بر این اساس، فرض بر این است که تروریسم در مجموعه امنیتی خاورمیانه با تغییر الگوی روابط دوستی و دشمنی از سیاسی-نظامی به نظامی-سیاسی در بین کشورهای این مجموعه امنیتی، باعث شده تا جمهوری اسلامی ایران به دنبال تقویت و اولویت امنیت نظامی خود از طریق موازنه سازی سخت باشد. در این مقاله سعی شده تا از طریق روش توضیحی-تبیینی در ابتدا متغیرهای اصلی این پژوهش از قبیل تروریسم، الگوی روابط دوستی و دشمنی، ابعاد امنیتی سیاسی و نظامی، موازنه هویت و موازنه قوا به خوبی توضیح داده شوند و سپس از طریق تبیین رابطه بین این متغیرها و چرایی و چگونگی شکل گیری رابطه بین آن ها مشخص خواهد شد.