بررسی نظام سازی سیاسی در خلافت اسلامی (بررسی نقش دبیران) و نظام سازی در جمهوری اسلامی ایران

هدف اصلی این پژوهش بررسی تطبیقی جایگاه دبیران ایرانی در نظام سازی سیاسی خلافت اسلامی و کادرهای متخصص اداری و سازمانی پیش از انقلاب در نظام سازی در یک دهه نخست ج.ا.ا. بوده است. هدف مقاله آن بوده تا با مقایسه دو دوره تاریخی و الگوهای نظام سازی آنها نشان دهد که چگونه تداوم سنت سیاسی می تواند موجب حفظ ساختارهای اداری-بورکراتیک جامعه بشود یا این که با انقطاع در سنت و نهادهای سیاسی، اختلالهای کارکردی را در جامعه موجب گردد. رویکرد مقاله تاریخی-تطبیقی بوده و از روش اسنادی برای جمع آوری داده ها استفاده شده، مقاله در جمع بندی به این نکته رسیده که فرآیند دولت سازی بعد از تحولات انقلابی مستلزم برخی تداومهای ساختاری بوده که در غیاب آنها امکان پذیر نبوده است. براین اساس استقرار و نظم سیاسی نوین امکان پذیر نمی شد مگر با کاربست تجربه سیاسی کادرهای تخصصی نهادها و سازمانهای دولت مدرن که با بصیرت و دقت نظر عقلای انقلاب، از جمله حضرت امام، امکان استفاده از آنها فراهم شد. بی تردید در خلاء چنین امکانی فرآیند تکوین نظم سیاسی در ایران پساانقلابی دچار نقصان می شد و چه بسا بحرانهایی غیرمنتظره و لاینحل را ایجاد می کرد.