مدل تبیین کیفیت زندگی براساس طرحواره های ناسازگار و سبک های دلبستگی با نقش میانجی خودمتمایزسازی در دانشجویان پسر سوءمصرف کننده مواد مخدر

 کیفیت زندگی تحت تاثیر عواملی مانند طرحواره های ناسازگار اولیه و سبک های دل بستگی قرار دارد و مولفه های مرتبط با خانواده مانند خودمتمایزسازی، می تواند بر آن اثرگذار باشد؛ بنابراین هدف پژوهش حاضر تبیین مدل کیفیت زندگی دانشجویان پسر سوء مصرف کننده مواد مخدر براساس طرحواره های ناسازگار حوزه بریدگی و طرد و سبک های دل بستگی با نقش میانجی خودمتمایزسازی بود.

پژوهش حاضر، مطالعه ای توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری دانشجویان پسر دانشگاه خوارزمی تهران در سال 1397 بودند. 171 نفر به روش دردسترس انتخاب شدند. در این پژوهش مقیاس دل بستگی بزرگسال (کولینز و رید، 1990)، فرم کوتاه پرسشنامه طرحواره های ناسازگار (یانگ، 1998)، فرم کوتاه پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی (1996) و پرسشنامه خودمتمایزسازی (اسکورن و فردلندر، 1998) به کار رفت. داده ها در دو بخش آمار توصیفی و آمار استنباطی (استفاده از تحلیل مسیر) با بهره گیری از نرم افزارهای AMOS و SPSSدر سطح معناداری 0٫05 تحلیل شدند.

نتایج نشان داد، تبیین کیفیت زندگی توسط طرحواره های محرومیت هیجانی (0٫012=p، 0٫333=Beta) و رهاشدگی (0٫023=p، 0٫309=Beta) و بی اعتمادی (0٫038=p، 0٫293=Beta) معنادار است. از طرف دیگر، مسیر تبیین سبک دل بستگی ناایمن اجتنابی (0٫048=p، 0٫360=Beta)، ناایمن دوسوگرا (0٫049=p، 0٫135=Beta) و مسیر تبیین خودمتمایزسازی بر اساس کیفیت زندگی (0٫032=p، 0٫374=Beta) معنادار است. همچنین مدل تبیین کیفیت زندگی دانشجویان مبتلا به سوءمصرف مواد مخدر، براساس طرحواره های بریدگی و طرد و سبک های دل بستگی باتوجه به نقش میانجی خودمتمایزسازی معنادار است (0٫075=RMSEA، 0٫925=AGFI).

براساس نتایج پژوهش حاضر، طرحواره های ناسازگار حوزه بریدگی و طرد و سبک های دل بستگی می توانند با نقش میانجی خودمتمایزسازی مدل مطلوبی را برای تبیین کیفیت زندگی دانشجویان پسر سوء مصرف کننده مواد مخدر ارایه دهند.