واکنش عملکرد و اجزای عملکرد ارقام نخود دیم (.Cicer arietinum L) به تراکم بوته و حضور علف های هرز

به منظور بررسی واکنش زیست توده کل علف های هرز، عملکرد و اجزای عملکرد چهار رقم نخود دیم به تراکم کاشت و تداخل علف های هرز در شرایط دیم شهرستان کرمانشاه، آزمایشی در سال زراعی 94-1393 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه رازی کرمانشاه انجام گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تیمارها شامل سه تراکم کاشت (3/31، 5/38 و 50 بوته در مترمربع) و چهار رقم نخود آزاد، آرمان، هاشم و عادل در دو سطح وجین و عدم وجین علف های هرز بود. به طور کلی، با افزایش تراکم کاشت همه ارقام نخود، از میزان عملکرد اقتصادی کاسته شد. در تراکم های کاشت 5/38 و 50 بوته در مترمربع، رقم آزاد به ترتیب 9/8 و 6/42 درصد، رقم آرمان به ترتیب 5/30 و 2/37 درصد، رقم هاشم به ترتیب 7/23 و 2/40 درصد و رقم عادل به ترتیب 9/32 و 3/36 درصد نسبت به تراکم کاشت 3/31 بوته در مترمربع کاهش در عملکرد اقتصادی از خود نشان دادند. رقم آزاد در تیمار وجین علف های هرز با میانگین تولید 4/146 گرم در مترمربع، بیشترین و رقم آرمان در تیمار عدم وجین علف های هرز با میانگین تولید 2/45 گرم در مترمربع، کمترین عملکرد اقتصادی را تولید کردند. عدم وجین علف های هرز به ترتیب باعث کاهش 1/59، 9/51، 2/61 و 3/46 درصدی عملکرد اقتصادی در ارقام آزاد، آرمان، هاشم و عادل شد. در مرحله اول نمونه برداری از علف های هرز، بیشترین (7/25 گرم در مترمربع) و کمترین (7/17 گرم در مترمربع) زیست توده کل علف های هرز به ترتیب در تراکم کاشت 3/31 و 5/38 بوته در مترمربع مشاهده شد. درمرحله دوم نمونه برداری از علف های هرز، بیشترین (0/60 گرم در مترمربع) و کمترین (8/42 گرم در مترمربع) زیست توده کل علف های هرز به ترتیب در تراکم کاشت 3/31 و 50 بوته در مترمربع مشاهده شد. در مرحله دوم نمونه برداری از علف های هرز، بیشترین (7/54 گرم در مترمربع) و کمترین (8/40 گرم در مترمربع) زیست توده کل علف های هرز به ترتیب در ارقام نخود هاشم و عادل مشاهده شد. در مجموع نتایج این آزمایش نشان داد که ارقام آزاد و هاشم با تراکم بوته کم (3/31 بوته در مترمربع) و با کنترل کامل علف های هرز برای کاشت به صورت دیم در منطقه مورد بررسی توصیه می شوند و راهبرد کاهش خسارت علف های هرز از طریق افزایش تراکم بوته، کارایی مناسبی ندارد.