تاثیر عصاره گیاه کلپوره Teucrium polium L. روی جدول زندگی سن - مرحله دوجنسی سفید بالک پنبه Bemisia tabaci (Genn.) (Hom.Aleyrodidae) روی دو رقم حساس و مقاوم گوجه فرنگی

سفید بالک پنبه Bemisia tabaci (Gennadius.) (Homoptera: Aleyrodidae) یکی از مهمترین آفات محصولات زراعی، گلخانه ها و گیاهان زینتی است. در این مطالعه اثر دز زیر کشندگی عصاره گیاهی کلپوره Teucrium polium (Lamark) (Lamiales:Lamiaceae) روی پارامترهای جدول زندگی سن - مرحله دو جنسی سفید بالک پنبه روی رقم حساس (ارگون) و رقم مقاوم (کال جی ان تری) گوجه فرنگی مورد ارزیابی قرار گرفت. نشاهای 4-2 برگی گوجه فرنگی از رقم های حساس و مقاوم گوجه فرنگی در عصاره متانولی کلپوره و آب+متانول (شاهد) غوطه ور شد و در قفس های لیوانی قرار داده شد. تعداد30 حشره کامل هم سن به داخل قفس لیوانی رها سازی شد و بعد از 24 ساعت حشرات کامل حذف گردید و تخم هایی که کمتر از24 ساعت از عمرشان می گذشت نگهداری شد. جنسیت حشرات کامل خارج شده از این تخم های در معرض گیاه آلوده تعیین شد و میزان تخمریزی حشرات ماده خارج شده تا پایان آخرین روز زندگی بطور روزانه ثبت شد. آزمایش در گلخانه شیشه ای و در شرایط دمایی ºc 2 ±27 و رطوبت نسبی 5± 50 درصد و شرایط نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که بین تیمارها در سطح یک درصد تفاوت معنی داری وجود دارد. نرخ ذاتی افزایش جمعیت، نرخ ناخالص تولید مثل و نرخ خالص تولید مثل روی رقم حساس (ارگون) و رقم مقاوم (کال جی ان تری) گوجه فرنگی تیمار شده با عصاره کلپوره به ترتیب (069/0، 43/31 و 03/11) و (061/0، 51/18 و 66/6) بدست آمد. به طور کلی در این تحقیق کاربرد توام رقم مقاوم گیاهی و عصاره باعث تلفات بیشتر و کاهش قابل ملاحظه نرخ ذاتی افزایش جمعیت نسبت به بقیه تیمارها شد که در نتیجه باعث پایین آوردن جمعیت سفید بالک پنبه می شود. بنابراین کاربرد تلفیقی استفاده از رقم مقاوم و عصاره گیاهی در کنترل جمعیت این آفت در خور نگرش است.