بررسی ژنتیکی صفت مقاومت به بیماری پاخوره (Gaeumannomyces graminis var. tritici) جدایه T-41 درگندم نان ((Triticum aestivum L.با استفاده از روش تلاقی دای آلل

در برنامه‌های اصلاحی انتخاب والدین براساس قدرت ترکیب‌پذیری عمومی و خصوصی جهت دست‌یابی به نتایج مطلوب از اهمیت زیادی برخوردار است. به منظور بررسی خصوصیات ژنتیکی، قابلیت ترکیب‌پذیری عمومی، خصوصی و نحوه عمل ژن‌های مقاوم به بیماری پاخوره در گندم نان شش ژنوتیپ با شماره‌های (729، 1622، 2109، 1528، 1546، 1526) به صورت دای‌آلل یک‌طرفه تلاقی داده شدند. بذور حاصل از تلاقی (F1) و والدین در گلخانه کشت گردیدند. صفات میزان مقاومت به بیماری پاخوره، وزن خشک ساقه، وزن خشک ریشه، تعداد پنجه و عناصر Mn، Zn، K و Fe اندازه‌گیری شدند. نتایج تجزیه بروش گریفینگ نشان داد که ترکیب‌پذیری عمومی و خصوصی برای کلیه صفات به جزتعداد پنجه و K معنی‌دار بود. بهترین ترکیب‌شونده عمومی از لحاظ مقاومت به پاخوره والد 1622 و 729 شناخته شد. بهترین هیبریدها از لحاظ مقاومت به پاخوره هیبریدهای 1546×2109 و 1528×1546 و 1526×1622 بودند که بیشترین ترکیب‌پذیری خصوصی را داشتند. بررسی پارامترهای ژنتیکی هیمن برای صفات نمره بیماری و شدت بیماری ، ضمن تایید نتایج تجزیه گریفینگ نشان داد که عمل غالبیت و فوق غالبیت ژن‌ها درکنترل ژنتیکی این صفات ازبیشترین اهمیت برخوردارند. در نهایت با توجه به وراثت‌پذیری خصوصی و نسبت ژنتیکی پایین در صفت مقاومت به بیماری پاخوره می‌توان گفت به‎نژادی این صفات در نسل‌های اولیه پاسخ مناسبی نمی‌دهد و گزینش پس از رسیدن به خلوص می‌تواند موثر باشد و می‌توان از روش‌های بالک، بالک تک بذر و دابل هاپلوییدی در به‌نژادی گندم استفاده کرد.