مطالعه مقطعی آلودگی به ریکتزیا، بارتونلا و ولباخیا به روش مولکولی در کک های کتنوسفالیدس کنیس و پولکس ایریتانس در غرب و شمال غرب ایران

کک ها از نظر بالینی انگل های مهمی برای تاثیر بر سلامتی انسان هستند. این حشرات علاوه بر خون خواری ناقل برخی عوامل بیماری زا مانند یرسینیا پستیس، ریکتزیا تایفی، تبQ، تولارمی و بارتونلا هنسله به انسان و حیونات می باشند. هدف این بررسی مطالعه مقطعی آلودگی به عوامل بیماری زا شامل: ریکتزیا، بارتونلا و ولباخیا به روش PCR در کک های کتنوسفالیدس کنیس و پولکس ایریتانس در غرب و شمال غرب ایران است.

بررسی حاضر یک نوع مطالعه توصیفی- مقطعی بود که با درنظرگرفتن شیوع 10% و سطح اطمینان 95% و میزان خطای 5%، به مدت 13 ماه از اردیبهشت 1397 تا خرداد 1398 در پنچ استان کرمانشاه، کردستان، آذربایجان غربی، لرستان و همدان انجام شد. در این مطالعه نمونه ها به روش تله نوری، طعمه انسانی و جداسازی مستقیم نمونه از میزبان جمع آوری و درآزمایشگاه انگل شناسی با استفاده از کلید های تشخیص معتبر برای کک های ایران مورد تعیین هویت قرار گرفتند. شیوع ریکتزیا، بارتونلا و ولباخیا در نمونه های جمع آوری شده توسط واکنش زنجیره ای پلیمراز (PCR) بررسی شد. و تعیین توالی با آغازگرهای مشتق شده از ژن کدکننده سنتز سیترات (gltA) برای ریکتزیا، ژن کدکننده پروتئین سطحی متصل به هم (pap31) برای بارتونلا و ژن کد کننده 16s rRNA برای ولباخیا انجام شد.

نمونه های جمع آوری شده شامل 918 (47/39%) کک کتنوسفالیدس کنیس و 1019 (52/60%) کک پولکس ایریتانس بودند. نتایج واکنش های PCR جهت تشخیص موارد مثبت بارتونلا، ریکتزیا و ولباخیا با تعیین توالی تایید شد. در این مطالعه تست PCR در 12/9 درصد کک ها برای ولباخیا ،21/5 درصد برای ریکتزیا و 0/51 درصد برای بارتونلا مثبت شد.

در مجموع وفور کک های خانواده پولیسیده در اماکن انسانی و بویژه اماکن حیوانی مناطق روستایی غرب و شمال غرب کشور بالا است. فروانی آلودگی به این حشرات و فرکانس بالا در انتقال اجرام بیماریزا از جمله، بارتونلا، ریکتزیا و ولباخیا مستلزم اعمال اقدامات کنترل این ناقلین و شناسایی کامل عوامل بیماری زا و پتانسیل آنها در ایجاد بیماری در انسان ضروری است.